Cmentarz Miejski w Kaliszu

Cmentarze

Cmentarz Miejski w Kaliszu to miejsce o niezwykle bogatej historii, które skrywa w sobie wiele cennych dla polskiej kultury i tradycji opowieści. Założony w 1807 roku, jest jednym z najstarszych cmentarzy w naszym kraju oraz istotnym pomnikiem sztuki sepulkralnej. W 1954 roku został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego znaczenie historyczne. Na tym wyjątkowym miejscu spoczywają prochy licznych zasłużonych kaliszan oraz mieszkańców regionu Kaliskiego.

Wśród najstarszych zachowanych obiektów na cmentarzu znajdują się tablice nagrobne, które reprezentują polskich weteranów z czasów kampanii napoleońskich, w tym oficerów Legionów Polskich oraz armii Księstwa Warszawskiego. Można tu znaleźć:

  • nagrobek majora Stanisława Broszkowskiego (zm. 1827), odznaczonego orderem Virtuti Militari,
  • tablicę nagrobną pułkownika Józefa Grzegorza Puchalskiego (zm. 1833), chirurga wojskowego, przyjaciela generała Jana Henryka Dąbrowskiego, który był odznaczony francuską Legią Honorową oraz orderem Virtuti Militari,
  • rodzinny nagrobek podpułkownika Franciszka Patka (zm. 1844), dwukrotnie odznaczonego orderem Virtuti Militari podczas powstania listopadowego,
  • tablicę nagrobną pułkownika Rafała Zajączka (zm. 1846), bratanka stryjecznego księcia generała Józefa Zajączka, również odznaczonego orderem Virtuti Militari.

Na tym historycznym cmentarzu pochowani są także weterani powstania styczniowego, a wśród nich:

  • Roch Biernacki (zm. 1922),
  • Jan Maksymilian Choiński (zm. 1927),
  • Ludomir Choynowski (zm. 1940),
  • Władysław Dołęga-Otocki (zm. 1943),
  • Antoni Freytag (zm. 1919), porucznik,
  • Henryk Mikołaj Miler (zm. 1921), porucznik,
  • Roman Mrozowski (zm. 1923), porucznik,
  • Józef Półrolniczak (zm. 1941).

Nie brakuje również znanych i zasłużonych dla Kalisza postaci, takich jak:

  • Józef Balukiewicz, malarz i twórca obrazów historycznych,
  • Adam Chodyński, prawnik i historyk, współzałożyciel „Kaliszanina”,
  • Wojciech Jabłkowski, bojowiec PPS,
  • Aleksander Januszkiewicz, lekarz, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie,
  • Władysław Kościelniak, artysta grafik, regionalista,
  • Felicja Łączkowska, założycielka publicznej Czytelni i Biblioteki im. Adama Mickiewicza,
  • Wojciech Matuszewski, burmistrz Kłodzka,
  • Kazimierz Mystkowski, przemysłowiec i założyciel Parowej Fabryki Pierników i Biszkoptów w Kaliszu,
  • Maksymilian Opieliński, prezydent Kalisza (1898–1903),
  • Melania Parczewska, pisarka i założycielka Stowarzyszenia Narodowego Kobiet Polskich,
  • Alfons Parczewski, prawnik, historyk, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie,
  • Józef Radwan, prawnik, literat, drukarz i wydawca „Gazety Kaliskiej”,
  • Franciszek Reinstein, architekt, budowniczy województwa kaliskiego Królestwa Polskiego,
  • Walentyn Stanczukowski, lekarz i założyciel Czytelni Dzieł Polskich,
  • Halina Sutarzewicz, historyk literatury,
  • Mieczysław Szarras, prezydent Kalisza (1924–1934),
  • Seweryn Tymieniecki, prawnik, numizmatyk i współtwórca Muzeum Ziemi Kaliskiej,
  • Scholastyka Wasiłowska, matka Marii Konopnickiej,
  • Teofil Wilski, biskup pomocniczy kaliski w latach 1995–2011.

Na uwagę zasługują także legioniści z I wojny światowej, którzy zmarli w obozie internowania w Szczypiornie, co czyni ten cmentarz miejscem pamięci dla wielu różnych pokoleń Polaków.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 17.06.2021 r.]
  2. 15 marca 1943. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 02.01.2023 r.]
  3. 19 października 1921. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 19.10.2023 r.]
  4. 8 marca 1941. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 02.01.2023 r.]
  5. 20 stycznia 1940. Kalendarium Południowej Wielkopolski. [dostęp 17.05.2017 r.]
  6. Pomniki epoki napoleońskiej w Polsce. napoleon.org.pl. [dostęp 01.10.2019 r.]
  7. Władysław Kościelniak został pochowany na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu [online], 18.11.2015 r. [dostęp 12.07.2016 r.]
  8. Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 208. ISBN 978-83-62689-09-5.
  9. Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 251. ISBN 978-83-62689-09-5.
  10. Stanisław Małyszko: Zabytkowe cmentarze przy Rogatce w Kaliszu. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2012, s. 252. ISBN 978-83-62689-09-5.
  11. Józef Raciborski, Cmentarze kaliskie, [w:] Kalendarz Kaliski na rok 1914, Kalisz 1913, s. 72.
  12. a b Grzegorz Waliś (oprac.): Materiały źródłowe do dziejów powstania styczniowego w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu. Kalisz: Archiwum Państwowe w Kaliszu, 2013, s. 312. ISBN 978-83-62421-81-7.

Oceń: Cmentarz Miejski w Kaliszu

★★★★★
Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:16