Cmentarz ewangelicko-augsburski w Kaliszu

Historia powstania cmentarza ewangelickiego sięga osiedlenia się protestantów w Kaliszu i okolicy po roku 1550. Wspólnoty te, obejmujące takie wyznania jak bracia czescy, bracia polscy, kalwini, luteranie oraz szkoccy purytanie, mimo różnic doktrynalnych korzystały z jednego wspólnego cmentarza, który był istotnym symbolem ich jedności.

Najstarszym zachowanym nagrobkiem na tym cmentarzu jest pomnik Wojciecha Greffena, który zmarł w 1817 roku. Był on podpułkownikiem Wojska Polskiego oraz powstańcem kościuszkowskim, odznaczonym orderem Virtuti Militari. Z pewnością jest to jeden z wielu znaków ważnych tradycji, które przetrwały na tym historycznym terenie.

Na głównej alei, biegnącej w osi wschód-zachód, można znaleźć grobowce rodzinne wielu kaliskich przemysłowców oraz zamożniejszych rzemieślników ewangelickich. Wśród nich znajdują się również grobowce wybitnych urzędników carskich oraz wojskowych pochodzenia niemieckiego i religii luterańskiej. Co ciekawe, grobowce, które przylegają do południowej strony cmentarza, graniczą z cmentarzem katolickim, tworząc unikalny układ. Miejsca pochówku są bowiem reprezentacją tych samych rodzin, które mogły wyznawać różne wiary, lecz były chowani obok siebie, co pokazuje ich silne związki rodzinne.

Na cmentarzu znajdują się także groby wielu znanych osobistości, takich jak Jan Bernhard, Gustaw Arnold Fibiger I, Gustaw Arnold Fibiger III, Emil Ordon, a także Konrad Wünsche oraz matka Ludwika Adolfa Neugebauera. Symboliczny grób na tym cmentarzu ma także Aleksander Emil Ulrych, który był więźniem obozu Buchenwald.

W południowej części cmentarza można zauważyć groby osadników niemieckich, którzy zostali przesiedleni z krajów bałtyckich do Kaliskiego w okresie niemieckiej okupacji w latach 1939–1945. Cmentarz ewangelicko-augsburski w Kaliszu jest zatem nie tylko miejscem spoczynku, ale również świadectwem bogatej i złożonej historii tej części Polski.