Kaliski Węzeł Wodny stanowi istotny element hydrograficzny w mieście Kalisz, który powstał z wpływu rzeki Prosny oraz licznych kanałów. Rzeka Prosna, przepływająca przez centrum Kalisza, jako główny akwen, łączy różne obszary tego regionu. W skład tego węzła wchodzą m.in. kanały: Rypinkowski oraz Bernardyński.
Wody wpływające do Prosny przechodzą przez różne szlaki na terenie miasta. Do najważniejszych z nich należą rzeki: Trojanówka i Swędra, a także Piwonka oraz Krępica, które wzbogacają sieć hydrologiczną Kalisza.
Warto zaznaczyć, że naturalny układ rzek został przekształcony na potrzeby rozwoju miejskiego w latach 1842–1843, zgodnie z projektami Teodora Urbańskiego. W efekcie tego procesu stworzono złożoną sieć kanałów oraz mostów, co znacznie ułatwiło komunikację oraz zarządzanie wodami w mieście.
Historia
Historia kaliskiego węzła wodnego jest ściśle związana z rzeką Prosna oraz jej licznych dopływami. Gród, który powstał już w IX-X wieku, był zlokalizowany na wyspie u podnóża Rypinka. Niestety, wraz ze zmianą koryta Prosny oraz jego zamuleniem, utracił on swoje walory obronne. To właśnie ułatwiło Henrykowi Brodatemu zdobycie i zniszczenie grodziska w 1233 roku. W wyniku tych wydarzeń, miasto zostało przeniesione na dwie wyspy otoczone odnogami rzeki Prosna.
Istotny wkład w przekształcenie układu rzek w mieście wniósł inżynier Teodor Urbański. W latach 1842–1843 na podstawie jego planów przekopano Kanał Bernadyński, który miał na celu połączenie Prosny ze starym korytem. W ramach tych zmian, także kanał Rypinowski doczekał się poszerzenia i pogłębienia swojego koryta.
W 1873 roku zrealizowano budowę wałów przeciwpowodziowych, które miały na celu ochronę mieszkańców przed zagrożeniami związanymi z powodziami. Na początku XX wieku nastąpiły dalsze zmiany, kiedy to skrócono Pokrzywnicę, przesuwając jej ujście o 1 km w górę Prosny, co zbiegło się z budową mostu kolejowego. W trakcie II wojny światowej zlikwidowano płynący przez centrum miasta Kanał Babinka oraz przeprowadzono prostowanie kanału Rypinowskiego.
Zadania
Kalijski Węzeł Wodny pełni istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa przed zagrożeniem powodziowym, w szczególności w przypadku wystąpienia powodzi stuletniej. Ten typ powodzi jest definiowany jako zjawisko, które występuje co najmniej raz na sto lat i charakteryzuje się bardzo dużym przepływem wody, wynoszącym 219 m/s.
W kontekście zarządzania wodami, kanały wchodzące w skład Kaliskiego Węzła Wodnego zostały zaprojektowane z myślą o efektywnym odprowadzaniu nadmiaru wody w przypadku intensywnych opadów. Warto zwrócić uwagę na to, jak poszczególne kanały współpracują w tej kwestii:
- Kanał Bernardyński ma zdolność przyjęcia około 48% całkowitej wody,
- Kanał Rypinkowski potrafi odprowadzić około 27% wody,
- Główne koryto Prosny odpowiada za odprowadzenie pozostałych 25%.
Takie zrównoważone podejście do zarządzania wodami jest niezbędne dla ochrony miasta i jego mieszkańców przed skutkami powodzi.
Przypisy
- a b Małecki Z. J., Wira J. Kaliski Węzeł Wodny Zeszyty Naukowe - Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska 04.2011 r. s. 104-114
- a b c Kaliski Węzeł Wodny i zarządzanie wodami. Materiały informacyjno-edukacyjne przygotowane przez Marka Galubę i Marka Pancewicza. Wydział Środowiska, Rolnictwa i Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Kaliszu 2005 r. [Dostęp 30.12.2018 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Rzeki i kanały wodne":
Kanał Rypinkowski | Krępica (struga) | Kanał Bernardyński | Piwonia (dopływ Prosny)Oceń: Kaliski Węzeł Wodny