Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu to szanowana instytucja kultury, która ma swoje korzenie w 1801 roku, kiedy to została założona przez samego Wojciecha Bogusławskiego. Jest to honorowa scena narodowa, będąca jedną z najstarszych działających do dziś teatrów dramatycznych w Polsce. Spośród nich, tylko dwa mają dłuższą historię.
Od 1936 roku, teatr nosi imię swojego twórcy, co podkreśla jego znaczenie w polskim świecie kultury. Od 1961 roku organizowane są tutaj Kaliskie Spotkania Teatralne, które przyciągają miłośników sztuki teatralnej z całego kraju. Budynek teatru, zaprojektowany przez Czesława Przybylskiego, powstał w latach 1920–1923 i został wpisany do rejestru zabytków w 1979 roku, co świadczy o jego architektonicznej wartości.
W okresie od 2014 do 2017 roku teatr kierowany był przez Magdę Grudzińską. Jednak od 1 września 2017 roku dyrekcję objął Bartosz Zaczykiewicz, co przyniosło nowe inicjatywy i pomysły na rozwój tej ważnej instytucji.
Historia
Pierwsza drewniana struktura teatralna, zbudowana przez Wojciecha Bogusławskiego w 1801 roku, uległa zniszczeniu po 15 latach eksploatacji. W latach trzydziestych XIX wieku teatr został odbudowany w tej samej lokalizacji, lecz w kwietniu 1858 roku spłonął w wyniku tragicznego pożaru miasta. Przez następne czterdzieści lat przedstawienia odbywały się w adaptowanej ujeżdżalni, a później w prowizorycznym, drewnianym obiekcie utworzonym na zimowe spektakle.
W latach 1896–1900 powstał nowy, neorenesansowy gmach teatru, zaprojektowany przez Czesława Przybylskiego. Niestety, budowla ta została zniszczona przez Niemców w trakcie burzenia Kalisza w 1914 roku. Proces budowy obecnego teatru rozpoczął się w 1920 roku i trwał aż 16 lat.
W 1937 roku w Teatrze Wielkim odbyła się prapremiera komedii politycznej napisanej przez Janusza Teodora Dybowskiego, pod tytułem Von Schwindel w polskim dworze. Natomiast Tadeusz Słobodzianek, zadebiutował w tym teatrze jako dramaturg w 1981 roku sztuką dla dzieci pt. Baśń jesienna, a rok później, w 1982, zrealizował swoją pierwszą inscenizację dramatu Osmędeusze (1971) autorstwa Mirona Białoszewskiego.
Dyrektorzy
W Kaliszu, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego ma długą historię związaną z jego dyrektorami, którzy znacząco wpływali na kształtowanie się jego artystycznej wizji i programów. Od momentu powstania teatr zatrudniał wielu wyjątkowych liderów, którzy pełnili funkcję dyrektorów naczelnych. Poniżej znajduje się lista tych osobistości, która ukazuje zmiany na tym stanowisku od 1957 roku aż po dziś dzień.
| Dyrektorzy Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (dyrektorzy naczelni od 1957 roku) | |
|---|---|
| 1957–1963 | Tadeusz Kubalski |
| 1964–1970 | Alina Obidniak |
| 1970–1973 | Izabella Cywińska |
| 1973–1974 | Zbigniew Bebak, dyrektor naczelny i artystyczny |
| 1974–1977 | Andrzej Wanat |
| 1977–1980 | Waldemar Wilhelm |
| 1980–1982 | Romana Próchnicka, dyrektor naczelny i artystyczny |
| 1982–1991 | Maciej Grzybowski |
| 1991–1994 | Zbigniew Lesień |
| 1994–1998 | Jan Buchwald |
| 1998–2001 | Jan Nowara |
| 2001–2007 | Robert Czechowski |
| 2007–2014 | Igor Michalski, dyrektor naczelny i artystyczny |
| 2014–2017 | Magda Grudzińska, dyrektor naczelny i artystyczny |
| od 2017 | Bartosz Zaczykiewicz |
Zespół
Obecni aktorzy
Na dzień 13 listopada 2017 roku, w zespole aktorskim teatru można znaleźć wiele utalentowanych osobowości:
- Natasza Aleksandrowitch (od 2015),
- Zbigniew Antoniewicz (od 1996),
- Izabela Beń (od 2008),
- Agnieszka Dulęba-Kasza (od 2007),
- Agnieszka Dzięcielska (od 1991),
- Michał Grzybowski (od 2007),
- Jacek Jackowicz (od 1992),
- Łukasz Kaczmarek (od 2016),
- Małgorzata Kałędkiewicz-Pawłowska (od 2003),
- Ewa Kibler (od 1989),
- Kama Kowalewska (od 1999),
- Dawid Lipiński (od 2015),
- Jakub Łopatka (od 2017),
- Wojciech Masacz (od 2004),
- Aleksandra Pałka (od 2017),
- Bożena Remelska (od 1978),
- Dariusz Sosiński (od 1996),
- Marcin Trzęsowski (od 2007),
- Izabela Wierzbicka (od 2002),
- Michał Wierzbicki (od 2007),
- Lech Wierzbowski (od 1986),
- Lech Zuchowicz (od 2017).
Dawni aktorzy
Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu ma również bogatą historię, a wśród byłych aktorów można wymienić:
- Krzysztof Chamiec (1954–1955),
- Michał Chorosiński (1999–2000),
- Edmund Fetting (sezon 1951/52 i 1952/53),
- Antonina Girycz (1960–1961),
- Jan Jankowski (1991–1992),
- Dorota Kolak (1980–1982),
- Halina Kowalska (1966–1967),
- Monika Krzywkowska,
- Janusz Michałowski (1969–1973),
- Cezary Morawski,
- Henryk Talar (1970–1973),
- Halina Łabonarska (1970–1973),
- Józef Łodyński (1954–1957),
- Elżbieta Starostecka,
- i inni.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 01.10.2021 r.]
- Edmund Fetting – Polski-dubbing.pl [online], polski-dubbing.pl [dostęp 10.11.2022 r.]
- KADRY. Zaczykiewicz za Grudzińską. Nowy dyrektor kaliskiego teatru. [online], wkaliszu.pl - Kalisz on-line [dostęp 09.09.2017 r.]
- Zespół, „TBK” [dostęp 15.08.2017 r.]
- Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Departament Kultury i Sztuki, Wykaz instytucji kultury [dostęp 09.12.2007 r.]
- Grażyna Jonkajtys-Luba: Czesław Przybylski. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1989 r., s. 26. ISBN 83-213-3420-2.
- Dziesięciolecie Teatru im. W. Bogusławskiego (1945–1955). 155-lecie kaliskiej sceny narodowej, red. Winkler M., sine loco 1955 r., s. 8.
- Zdzisław Kłapciński (red.): 180 lat sceny narodowej w Kaliszu. Kalisz: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1980 r., s. 12.
- Teatr Narodowy w Warszawie został założony w 1765, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie w 1799.
- (red.). Nasze ryciny. „Tygodnik Ilustrowany”. 28 (1916), s. 553, 29 czerwca (11 lipca) 1896 r. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane z kulturą":
Galeria Sztuki im. Jana Tarasina w Kaliszu | Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w KaliszuOceń: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu