Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Kalisz” (znana również jako WSK „PZL-Kalisz”) to ważne przedsiębiorstwo w branży elektromaszynowej, które ma swoją siedzibę w Kaliszu. Historia tego zakładu sięga 1941 roku, kiedy to został założony jako spółka akcyjna.
W 1946 roku firma przeszła proces znacjonalizacji, co miało duże znaczenie dla jej dalszego rozwoju. W wyniku zmian ustrojowych w Polsce, w 1996 roku WSK „PZL-Kalisz” została sprywatyzowana, co otworzyło przed nią nowe możliwości na rynku.
Zakład specjalizuje się w produkcji silników lotniczych, takich jak ASz-62IR oraz AI-14R, a także zespołów do silnika TWD-10B. Te innowacyjne rozwiązania technologiczne przyczyniają się do wzmocnienia pozycji firmy w branży lotniczej.
Historia
Historia zakładów sięga roku 1941, kiedy to w okupowanym przez Niemców Kaliszu powstała firma pod nazwą Zollern-Werke-Weser Flug. Jej głównym zadaniem była produkcja cylindrów do silników stosowanych w ciężarówkach. Po zakończeniu II wojny światowej, fabryka została w 1946 roku znacjonalizowana jako mienie pozostałe po Niemcach. Zmieniła nazwę na Państwowe Zakłady Samochodowe, a w 1949 roku na Zakłady Sprzętu Samochodowego oraz Kaliskie Zakłady Naprawy Samochodów, które specjalizowały się w remontach silników oraz wytwarzaniu ich części.
W 1952 roku podjęto decyzję o nowym kierunku działalności, który koncentrował się na produkcji silników lotniczych. Wówczas zakład przyjął chwilową nazwę Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego Delta (WSK Delta), aby ostatecznie przemianować się na Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Kalisz”. W szczytowym okresie zatrudnienie wynosiło około 5700 pracowników. Zakład stał się producentem silników na licencji radzieckiej, w tym pierwszy M-11D oraz FR, które były wykorzystywane w takich samolotach jak CSS-13, Jak-18 oraz LWD Junak. W 1956 roku rozpoczęto produkcję silnika AI-14 R, którego roczna produkcja sięgała od 100 do 120 jednostek, przeznaczonego do samolotów Jak-12, PZL-101 Gawron oraz PZL-104 Wilga.
Od 1961 roku kluczowym produktem zakładów stał się silnik ASz-62IR, także według radzieckiej licencji, którego miesięczna produkcja osiągała około 1200 sztuk. W latach 70. pojawiły się silniki turboodrzutowe Lis-2 i Lis-5, przeznaczone dla myśliwców rodziny Lim. W latach 80. współpraca z PZL-Rzeszów przyczyniła się do wprowadzenia do produkcji silników turbinowych TWD-10B, które były montowane w samolotach PZL An-28, aż do ich zakończenia w 1991 roku. Zakłady zajmowały się również wytwarzaniem podzespołów do silników czołgowych S-11, S-12 i S-12U oraz dostarczały elementy mechanizacji do samolotów Ił-86 i Ił-96 na zamówienie radzieckie. W 1987 roku WSK stały się producentem kół zębatych dla kanadyjskiego producenta Pratt & Whitney Canada.
W latach 90. zmiany ekonomiczne w Polsce oraz spadek eksportu do krajów byłego bloku socjalistycznego, który wynosił około 90% produkcji, wprowadziły zakład w trudną sytuację finansową. W 1992 roku, na podstawie części majątku oraz personelu, utworzono spółkę joint-venture z firmą Pratt & Whitney Canada, znaną jako Pratt & Whitney Kalisz Sp. z o.o. (wkrótce Pratt & Whitney Canada stała się jedynym udziałowcem). Nowo powstała spółka rozpoczęła od przekazania jednej hali, a później nabyła dwie kolejne. Zakłady dostosowały swoje produkcje do zachodnich standardów, co umożliwiło osiąganie dostaw komponentów dla renomowanych firm lotniczych, takich jak Airbus, Pratt & Whitney oraz Boeing, głównie w zakresie produkcji kół zębatych. Ponadto, pozostali również dostawcą dla Pratt & Whitney Kalisz SA. W dniu 27 sierpnia 1996 roku doszło do prywatyzacji zakładów, co wiązało się z przekształceniem przedsiębiorstwa państwowego WSK „PZL-Kalisz” w spółkę akcyjną pod tą samą nazwą.
W 2017 roku produkcja podzespołów lotniczych dla innych firm stanowiła około 50% działalności zakładów, a produkcja silników – 35%. Poza tym kontynuowano produkcję silników ASz-62IR, które od 2015 roku były dostępne w zmodernizowanej wersji ASz-62IR-16E, wyposażonej w elektroniczny system wtrysku paliwa, oraz realizowano remonty wcześniej wytwarzanych silników. Dodatkowo, opracowano nowy silnik PZL-200 o mocy 280 KM, który był w fazie testów w roku 2017. W tym samym roku zakłady zatrudniały 580 osób, a w następnym, liczba ta wzrosła do 720.
Przypisy
- a b Szef MON: zachęcam wszystkich, żeby przystąpić do WOT - Defence24 [online], www.defence24.pl [dostęp 07.04.2019 r.] .
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r Jerzy Gruszczyński, W pierwszej lidze dostawców (wywiad z Bogdanem Karczmarzem), „Lotnictwo Aviation International” nr 9/2017, s. 34–37.
- a b c d Maciej Szopa, Zaczęło się w Kaliszu (wywiad z Wojciechem Wasikiem), „Lotnictwo Aviation International” nr 7/2017, s. 36–37.
- a b Według odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego nr KRS 0000071223 według stanu na 29.10.2017 r.
- Purol M., Aktywizacja gospodarcza powiatu kaliskiego i miasta Kalisza w latach 1945–1960, Rocznik Kaliski, 1968, t. 1, s. 67.
Pozostałe obiekty w kategorii "Przedsiębiorstwa":
Big Star Limited | Kaliskie Linie Autobusowe | Winiary (przedsiębiorstwo) | Fabryka Wyrobów Runowych „Runotex” | Fabryka Firanek i Koronek „Haft” | Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Kaliszu | Pratt & Whitney KaliszOceń: Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Kalisz”