W Kaliszu funkcjonuje oddział Nestlé Polska S.A., znany wcześniej jako Winiary, który jest jednym z największych zakładów przetwórstwa spożywczego w naszym kraju. W ciągu lat firma ta zyskała renomę jako producent szerokiej gamy produktów, co czyni ją ważnym graczem na rodzimym rynku spożywczym.
Aktualnie, w ofercie zakładu znajduje się ponad 650 różnych wyrobów, które zaspokajają różnorodne potrzeby konsumentów. Wśród produkowanych artykułów można znaleźć:
- majonezy,
- sosy majonezowe,
- dressingi,
- buliony w kostkach,
- przyprawy płynne,
- dania gotowe i instant,
- zupy,
- sosy,
- budynie,
- galaretki,
- kisiele,
- kaszki dla dzieci.
Warto podkreślić, że niektóre z tych produktów, jak na przykład makaron z sosem czy dania w 5 minut, zostały wprowadzone na rynek polski po raz pierwszy przez tę firmę. Ich innowacyjność i jakość przyczyniły się do zdobycia zaufania wśród szerokiego grona klientów.
Nazwa
W ciągu swojej historii fabryka przeszła przez szereg transformacji w zakresie nazwy, co odzwierciedla jej ewolucję. Poniżej przedstawiamy zmiany nazw, które miały miejsce w różnych okresach:
- 1941 r. – Nährmittelfabrik Alfred Nowacki,
- 1946 r. – Państwowe Zakłady Żywnościowe „Winiary”,
- 1950 r. – Zakłady Żywnościowe „Winiary” w Winiarach (które były częścią Zjednoczenia Przemysłu Surogatów Kawowych i Namiastek Spożywczych z siedzibą w Warszawie, a od 1951 roku podlegały Kaliskim Zakładom Środków Odżywczych),
- 1960 r. – Kaliskie Zakłady Koncentratów Spożywczych „Winiary”,
- 1995 r. – fabryka funkcjonuje jako kaliski Oddział Nestlé Polska S.A.
Mimo tych licznych zmian w nazwach, marka „Winiary” zachowała swoją konsekwentną tożsamość.
Historia
W październiku 1941 roku powstała pierwsza fabryka przetworów spożywczych, w której inicjatywę podjął WiniaryAlfred Nowacki – niemiecki przedsiębiorca o polskich korzeniach. Wykorzystał on do tego nieczynny browar, który w towarzystwie dodatkowo zbudowanej gorzelni, miał stanowić bazę produkcyjną. Miejscowość, w której powstał zakład, była wcześniej własnością Leona Jedwaba, a fabryka nadano nazwę Nährmittelfabrik. W czasie II wojny światowej, od 1941 do 1945 roku, zakład był zarządzany przez niemieckie władze, a jego produkcja była całkowicie poświęcona zaspokajaniu potrzeb armii niemieckiej.
Po opuszczeniu fabryki przez Niemców 22 stycznia 1945 roku, pracownicy natychmiast przystąpili do organizacji wznowienia produkcji żywności. Zawiązali oni spółdzielnię, a już w lutym 1945 roku produkcja została wznowiona. W wyniku decyzji Krajowej Rady Narodowej z dnia 3 stycznia 1946 roku, zakład przeszedł na własność państwa i został przekształcony w Zakłady Żywnościowe Winiary. W 1960 roku prywatna firma zmieniła nazwę na Kaliskie Zakłady Koncentratów Spożywczych „Winiary”.
W 1994 roku, na podstawie ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, fabryka została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa, przyjmując dotychczasową nazwę. Wówczas zainicjowano również proponowany pomysł, aby pracownicy sprywatyzowali firmę. Wśród założycieli znalazło się 1500 pracowników, a na czoło wysunął się dyrektor – Karol Mądrowski. Mimo początkowych planów, prywatyzacja nie została zrealizowana przez załogę, a podjęto decyzję, by zakład sprywatyzować bogata metoda kapitałowa, na którą zgodził się resort przekształceń. Zainteresowanie przekształceniem wykazało wiele spółek z branży spożywczej – łącznie podawano 11 firm, które aplikowały o akcje. Proponowany sposób zbycia akcji wymagał także akceptacji Rady Ministrów.
Finalnie, Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów wypełnił formalność i zaprezentował Radzie Ministerialnej wniosek o akceptację na niepubliczny sposób zbycia akcji fabryki Kaliskie Zakłady Koncentratów Spożywczych „WINIARY” S.A. Z siedzibą w Kaliszu na korzyść koncernu NESTLÉ S.A. z siedzibą w Vevey, w Szwajcarii. W lipcu 1995 roku doszło do zbycia części akcji Skarbu Państwa na rzecz NESTLÉ S.A. oraz Banku Handlowego w Warszawie. Wówczas NESTLÉ nabyło 45% kapitału, a Bank Handlowy 10%, pozostawiając Skarbowi Państwa 45% akcji.
W czerwcu 1998 roku, po dokonaniu transakcji, NESTLÉ S.A. nabyła akcje od Banku Handlowego, a następnie, dzięki udostępnieniu akcji pracownikom i rolnikom, udział Skarbu Państwa zaczął maleć, a nestle odkupiło resztę akcji od państwa. W roku 2000 Skarb Państwa posiadał tylko 1,1% akcji przedsiębiorstwa, co wynikało z utworzenia rezerwy reprywatyzacyjnej, w momencie gdy Nestlé miało już 97,7%, a firma złożyła propozycję wykupu pozostałych akcji. Na początku 2001 roku Winiary S.A. stały się oddziałem Nestlé Polska S.A., jednak zachowała swój wyróżniający się znak firmowy.
Aktualnie, Szwajcarski koncern Nestlé jest jednym z liderów w przemysłowym sektorze produkcji artykułów spożywczych na świecie.
Zatrudnienie
W roku 1946 fabryka zatrudniała zaledwie około 300 pracowników. W miarę postępującego rozwoju zakładu zwiększała się również liczba pracowników. Na przykład w 1974 roku liczba ta wynosiła już około 1400 osób, a w kolejnych latach, w 1995 było to około 1500, a w 1996 już około 1600. Systematycznie do zespołu zapraszano cudzoziemców – wysoko wykwalifikowanych specjalistów, którzy po uzyskaniu zgody Urzędu Pracy na zatrudnienie w Polsce, dzielili się swoją wiedzą i umiejętnościami, aktywnie przyczyniając się do kształtowania strategii rozwoju zakładu.
Aktualnie w fabryce pracuje niemal 1000 osób, a obok stałych pracowników, zatrudniani są także pracownicy sezonowi. Kaliska fabryka Nestlé Polska S.A. jest uznawana za jednego z najlepszych pracodawców w regionie, dbającego nie tylko o jakość produkcji, ale również o dobro swojej załogi, inwestując w jej rozwój. To potwierdza zaszczytne wyróżnienie zdobyte w konkursie organizowanym przez Państwową Inspekcję Pracy, w którym nagrodzono najlepszych pracodawców podejmujących działania w zakresie bezpiecznych warunków pracy.
W 2012 roku zakład Nestlé w Kaliszu otrzymał tytuł laureata, co jest wynikiem sumiennego przestrzegania przepisów prawa oraz tworzenia ergonomicznych i bezpiecznych miejsc pracy. W odpowiedzi na potrzebę doskonałych warunków pracy, firma wprowadziła System BBS (ang. Behavioral Based Safety), który od 2008 roku obejmuje system rozmów SUSA (ang. Safe and Unsafe Acts – Bezpieczne i Niebezpieczne Zachowania). W Nestlé powstały liczne programy, takie jak: System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, Zintegrowany System Zarządzania Nestlé (ang. Nestlé Integrated Management System, NIMS) oraz Program Ciągłego Doskonalenia (ang. Nestlé Continuous Excellence).
Produkcja
W czasie trwania konfliktu zbrojnego zakład miał na celu dostarczanie żywności dla niemieckiego wojska. Wówczas produkując głównie koncentraty warzywne, suszone warzywa oraz zupy, zajmowano się również osuszaniem owoców.
Po zakończeniu wojny oraz upaństwowieniu fabryki, kontynuowano produkcję suszy warzywnych, płynnych przypraw do zup, zup w proszku oraz kostek bulionowych. Wprowadzenie na rynek sosów, budyni, kisieli oraz napojów powiększyło asortyment. Zaczęto również modernizować zakład, w ramach którego powstały nowa suszarnia warzyw, kotłownia, stacja zmiękczania wody oraz laboratorium.
W latach 60. XX wieku uzupełniono ofertę o koncentraty obiadowe oraz pomidorowe.
Od roku 1970 rozpoczął się dynamiczny rozwój Winiar, podczas którego wzniesiono nowe budynki produkcyjne, a także zainstalowano dodatkowe maszyny pakujące. Pojawił się nowy wydział suszarni oraz liofilizacji, co pozwoliło na produkcję konserw dla dzieci. Rok 1974 był przełomowy ze względu na start produkcji majonezu dekoracyjnego, który przez lata cieszył się dużym uznaniem i popularnością wśród konsumentów.
W latach 80. XX wieku oferta Winiar znacznie się poszerzyła. W tym czasie można było znaleźć w produkcie: chrupki, wody gazowane, pasztety, pasty kanapkowe oraz gotowe dania obiadowe dostępne w puszkach, a także konserwy warzywno-mięsne. Zróżnicowanie oferty wymusiło budowę nowoczesnej suszarni, która została oddana do użytku w 1986 roku, zatrudniając 120 osób.
W latach 90. XX wieku wprowadzono na rynek majonezy o obniżonej zawartości tłuszczu oraz makarony. Wówczas do codziennego obrotu dostarczano około 250 ton produktów.
Obecnie roczna produkcja oscyluje wokół 90 000 ton, a fabryka oferuje ponad 600 produktów, w tym znany tradycyjny barszcz czerwony Winiary oraz majonez dekoracyjny. Oferta jest stale uzupełniana o nowe propozycje, które odpowiadają najnowszym trendom żywieniowym oraz potrzebom współczesnych konsumentów.
Zakład nieustannie przeszedł liczne modernizacje, co pozwoliło na wprowadzenie na rynek nowych produktów. Już w pierwszych latach po podpisaniu umowy z Nestlé S.A. Polska, wdrożono różnorodne nowoczesne technologie w produkcji żywności. Inwestycje w wysokości 60 milionów dolarów amerykańskich, które wyniosły o 30 milionów więcej niż przewidywano w umowie prywatyzacyjnej, doprowadziły do unowocześnienia wszystkich wydziałów produkcyjnych, takich jak zupy, przyprawy w płynie, kaszki dla dzieci oraz desery.
Nowa linia do produkcji majonezu dekoracyjnego oraz modernizacja magazynów surowców i gotowych produktów znacząco poprawiły efektywność pracy. Wprowadzono również automatyzację, co wpłynęło na polepszenie warunków pracy. Dodatkowo, zaktualizowany system marketingu, promocji oraz sprzedaży przyczynił się do poprawy estetyki opakowań. Dziś fabryka Nestlé Polska S.A w Kaliszu to nowoczesne przedsiębiorstwo, które stanowi wizytówkę miasta, a także nieprzerwanie inwestuje w rozwój produkcji, korzystając z najnowszych technologii bazujących na cyfryzacji oraz robotyce.
Twórcy, prezesi, dyrektorzy
W historii przedsiębiorstwa dużą rolę odgrywają osoby, które zarządzały fabryką w różnych okresach jej funkcjonowania. Alfred Nowacki był postacią szczególnie zasłużoną. Był Niemcem polskiego pochodzenia, który aktywnie wspierał ruch oporu, będąc żołnierzem Armii Krajowej, gdzie działał pod pseudonimem „Piąty”. Jego działania nie ograniczały się tylko do walki, zorganizował także pomoc dla zagrożonych Polaków. W fabryce, gdzie pracował, ukrywał osoby narażone na prześladowania, a także zapewniał im zatrudnienie, co wiele razy chroniło przed wywózką do Reichu. Wspierał rodziny aresztowanych, dostarczając paczki żywnościowe. Zorganizował także stołówkę, aby dożywiać pracowników. Niestety, jego heroizm zakończył się tragicznie, gdyż został aresztowany w marcu 1944 roku i rozstrzelany przez Niemców w lesie skarszewskim, cztery dni przed nadejściem Rosjan, razem z 56 członkami polskiego ruchu oporu, wśród których znajdowała się znacząca liczba działaczy pochodzenia niemieckiego.
Po zakończeniu wojny w fabryce swoją funkcję dyrektora pełnili między innymi Jan Gerlicz, Edward Kwaśnik oraz Kazimierz Sznelewski.
Wśród dyrektorów, największą historią może poszczycić się Karol Mądrowski, który od 1979 roku bywał najdłużej urzędującym dyrektorem. Pracował na różnych stanowiskach, w tym piastował urząd dyrektora fabryki, a w 1994 roku został Prezesem Zarządu KZKS. Na początku 2000 roku objął funkcję Wiceprezesa Zarządu KZKS, by rok później zostać zastępcą Dyrektora Oddziału, co pełnił aż do przejścia na emeryturę w 2007 roku. Jego całe zawodowe życie związane było z zakładem Winiary.
Na przestrzeni lat w różnym czasie zarządzali także:
- John Brunner – od 1999 do 2000 roku,
- Jacques Maillart – od 2001 do 2004 roku,
- Alexander Knoch – od 2005 do 2007 roku,
- Marcus Froehlich – od 2007 do 2011 roku,
- Maciej Klęczek – od 2011 do 2015 roku,
- Tomasz Lazarowicz – od 2015 do 2020 roku,
- Dariusz Put – od 1 maja 2020 roku do teraz.
Działalność na rzecz Kalisza
Firma Nestlé Polska S.A. jest aktywnie zaangażowana w różnorodne inicjatywy na rzecz miasta Kalisza, przyczyniając się tym samym do jego rozwoju. W szczególności należy podkreślić ich ogromną troskę o ochronę środowiska naturalnego.
Warto zaznaczyć, że przedsiębiorstwo inwestuje znaczne środki w projekty mające na celu ochronę bioróżnorodności oraz poprawę jakości życia mieszkańców. W ramach tych działań powstała nowoczesna instalacja do napowietrzania ścieków, co ma na celu zmniejszenie ich negatywnego wpływu na lokalne ekosystemy. Dodatkowo, wsie znajdujące się w pobliżu zakładu mogły skorzystać z finansowej pomocy na budowę wodociągów, co znacząco wpłynęło na poprawę sytuacji sanitarno-higienicznej tych obszarów.
Każdego roku pracownicy tej firmy biorą udział w akcjach sprzątania lasu Winiarskiego, dbając o jego czystość i zachowanie naturalnego piękna. Ponadto, w ramach zadrzewiania Kalisza, regularnie sadzone są drzewa, które są nabywane przez przedsiębiorstwo, w celu wzbogacenia zieleni miejskiej.
Nie można również pominąć aktywności charytatywnej Nestlé Polska S.A., która wspiera różnorodne inicjatywy i wydarzenia lokalne. W szczególności angażuje się w promowanie aktywności sportowej kaliszan, będąc głównym sponsorem Międzynarodowego Biegu Ulicznego Ptolemeusza, który corocznie przyciąga wielu uczestników oraz widzów.
Nagrody
Winiary to firma, która zyskała uznanie w branży spożywczej, a jej osiągnięcia zostały wielokrotnie docenione przez różnorodne instytucje oraz organizacje. Poniżej przedstawiamy niektóre z najważniejszych nagród, które zdobyli w ciągu lat.
- w 1995 roku zakład został wyróżniony tytułem laureata Złotych Asów za wyjątkową jakość swoich produktów, solidność oraz rzetelność w biznesie,
- w tym samym roku dressing Tysiąca wysp zdobył nagrodę na „Polagrze 95”,
- w 1996 roku, w konkursie organizowanym przez ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, zupy krem szparagowa oraz pieczarkowa zostały uznane za Najciekawszy wyrób roku,
- również w 1996 roku zupy instant zyskały nagrodę na „Kalgrosie 96”,
- w styczniu 1998 roku, Polskie Centrum Badań i Certyfikacji przyznało majonezowi dekoracyjnemu znak najwyższej jakości – Q,
- w maju 1998 roku Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska” wyróżniła ten majonez,
- natomiast w Ogólnopolskim Rankingu Konsumentów Magazynu „Malwa” w 1998 roku zyskał on jedną z głównych nagród – Srebrną Malwę,
- także w 1998 roku Winiary zostały wyróżnione przez Polish Promotion Corporation Złotym i Srebrnym Asem za swoje wyroby,
- w 2001 roku Polskie Centrum Badań i Certyfikacji przyznało Złotą Statuetkę za jakość kaliskich wyrobów Oddziałowi Nestlé Polska S.A., nagroda została wręczona na Targach Rolno-Przemysłowych „Polagra 2001”,
- w latach 2002–2003 jeden z produktów Winiar, majonez dekoracyjny, zdobył wiele nagród w różnych konkursach branżowych,
- w 2012 roku zakład otrzymał tytuł lidera wśród wielkopolskich przedsiębiorstw zatrudniających ponad 250 pracowników, w konkursie Pracodawca organizator pracy bezpiecznej,
- w tym samym roku marka Winiary została laureatem tytułu Superbrand, co jest już czwartym wyróżnieniem dla tej marki,
- w 2013 roku firma zajęła pierwsze miejsce w konkursie Solidarni, Gospodarni, Bezpieczni w Pracy,
- również w 2013 roku, dyrektor Maciej Klęczek został uhonorowany nagrodą Haliny Krahelskiej za wybitne osiągnięcia w zakresie ochrony pracy oraz zdrowia w miejscu pracy,
- w 2020 roku firma otrzymała nagrodę w XIII edycji konkursu pod patronatem Prezydenta RP, Pracodawca Przyjazny Pracownikom, przyznaną na wniosek NSZZ Solidarność.
Przypisy
- Nasze fabryki - Nestlé Polska S.A. Oddział w Kaliszu [dostęp 14.11.2021 r.]
- Program SUSA – Nestlé Polska [dostęp 15.11.2021 r.]
- KERM za niepublicznym trybem zbycia akcji Winiar [online], parkiet.com, 06.02.2017 r. [dostęp 11.06.2021 r.]
- Kaliski Winiary, należące do koncernu Nestlé, to jeden z najbezpieczniejszych zakładów w kraju FOTO [online], Kalisz Nasze Miasto, 21.11.2012 r. [dostęp 15.11.2021 r.]
- Zarządzanie bezpieczeństwem w Nestlé Polska [online], Portal BHP, 17.08.2015 r. [dostęp 15.11.2021 r.]
- Nagroda im. Haliny Krahelskiej dla Nestlé w Kaliszu za bezpieczne warunki pracy [online], Biznes Wprost, 28.11.2013 r. [dostęp 15.11.2021 r.]
- Nestlé popularyzuje ekopodejście wśród swoich pracowników i kontrahentów. Nowa Polityka Środowiskowa Nestlé [online], Biznes Wprost, 30.09.2013 r. [dostęp 15.11.2021 r.]
- Bettina Büchel, Christopher Zintel, Nestlé Continuous Excellence: Lessons for Driving Performance Improvement [online], The European Financial Review, 01.03.2013 r. [dostęp 15.11.2021 r.]
- Mariusz Kurzajczyk, Alfred Nowacki – niemiecki przedsiębiorca, bohater polski [online], 19.01.2019 r. [dostęp 10.06.2021 r.]
- Ustawa z dnia 13.07.1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych., [w:] Dz.U. z 1990 r. nr 51 poz. 298, isap.sejm.gov.pl [dostęp 14.11.2021 r.]
- Ustawa z dnia 3.01.1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej., [w:] Dz.U. z 1946 r. nr 3, poz. 17, isap.sejm.gov.pl [dostęp 14.11.2021 r.]
- Dekret z dnia 20.12.1946 r. o zmianie ustawy z dnia 3.01.1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej., [w:] Dz.U. z 1946 r. nr 72 poz. 394, isap.sejm.gov.pl [dostęp 14.11.2021 r.]
- Orzeczenie nr 5 Ministra Przemysłu Rolnego i Spożywczego z dnia 29.11.1949 r. wydane w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego o przejściu przedsiębiorstw na własność Państwa. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 14.11.2021 r.]
- Paweł Kwaśniewski, O własną porcję budyniu, „Gazeta Wyborcza” 1994, nr 49, s. 12. Brak numerów stron w książce.
- Wiesław Kaczmarek, Odpowiedź 41 i 56, [w:] Archiwum / II kadencja 1993-1997 - Prace Sejmu / Interpelacje, zapytania i oświadczenia poselskie / Zapytania - ZAP / wg numeru - opisy / Zapytanie nr 409 w sprawie sprzedaży przedsiębiorstwa rolno-spożywczego "Winiary" w Kaliszu, System Informacyjny Sejmu, 31.08.1995 r. [dostęp 14.11.2021 r.]
- Bolesław Bertrand Udany, mariaż „Winiar” z „Nestlé”. Skoncentrowane perspektywy, „Ziemia Kaliska” 1996, nr 9, s. 5.
- Kaliskie Zakłady Koncentratów Spożywczych SA. Formuła prywatyzacji już znana „Rzeczpospolita” 1994, wyd. 232.
Pozostałe obiekty w kategorii "Przedsiębiorstwa":
Fabryka Wyrobów Runowych „Runotex” | Fabryka Firanek i Koronek „Haft” | Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Kaliszu | Pratt & Whitney Kalisz | Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Kalisz” | Big Star Limited | Kaliskie Linie AutobusoweOceń: Winiary (przedsiębiorstwo)