Dorota Jabłonowska, znana także jako Dorota z Broniszów, primo voto Radomicka, to postać, która odgrywała istotną rolę w polskiej historii szlacheckiej. Urodziła się w 1692 roku w Kaliszu, co wówczas czyniło ją częścią ważnej polskiej arystokracji. Jej życie zakończyło się 15 listopada 1773 roku w Racocie.
Była ona nie tylko szlachcianką, ale także pełniła szereg prestiżowych funkcji. Wśród jej tytułów wymienia się księżną, wojewodinę inowrocławską oraz generałową wielkopolską, a później również wojewodinę rawską. Jej wpływ na politykę oraz życie społeczne tamtych czasów z pewnością zasługuje na dogłębną analizę.
Pochodzenie i życiorys
Dorota Jabłonowska urodziła się w Kaliszu jako jedyna córka Piotra Jakuba Bronisza, kasztelana kaliskiego oraz sekretarza króla Stanisława Leszczyńskiego, a także Marianny z Szołdrskich, wojewodzianki kaliskiej i kasztelanki biechowskiej. Poza tym, była spadkobierczynią stryja, Jana Romana Bronisza, starosty średzkiego.
W 1720 roku odziedziczyła dobra Stęszew i Racot. Jako właścicielka Racotu, miała wpływ na przebudowę rezydencji, inicjując budowę świątyni oraz murowanych stajni i oficyn, co później kontynuował jej syn, Antoni Barnaba Jabłonowski. W latach 50. i 60. XVIII wieku podjęła działania w celu przebudowy kościoła w Tomicach, a w 1771 roku zastanowiła się nad renowacją kościoła farnego p.w. Św. Trójcy w Stęszewie. W wyniku tego projektu powstały dwie kaplice boczne: kaplica MB Nieustającej Pomocy z lożą kolatorów oraz zakrystią, a także kaplica Św. Krzyża, w której później umieszczono nagrobek księżnej w formie ołtarza wraz z jej portretem oraz herbem rodzinnym Wieniawa.
Dorota Jabłonowska zmarła 15 listopada 1773 roku w Racocie, który przeszedł w posiadanie jej syna z drugiego małżeństwa, księcia Antoniego Barnaby Jabłonowskiego. Została pochowana 12 marca 1774 roku w krypcie, którą sama przebudowała w farze w Stęszewie. Warto zaznaczyć, że jej imię nosi jedna z ulic Stęszewa.
Małżeństwa i potomstwo
Dorota Jabłonowska, jak wykazuje jej historia życia, była kobietą, która dwukrotnie decydowała się na zawarcie związku małżeńskiego. Jej pierwszym mężem okazał się Jan Antoni Radomicki, który pełnił ważne funkcje jako wojewoda inowrocławski oraz generał wielkopolski. Z tego związku przyszły na świat ich dzieci, między innymi:
- Franciszka Radomicka, która została żoną Władysława Szołdrskiego, również wojewody inowrocławskiego,
- Anna Radomicka, żona Augustyna Działyńskiego, wojewody kaliskiego,
- Augustyn Radomicki, który niestety zmarł w dzieciństwie.
Po zakończeniu pierwszego małżeństwa, Jabłonowska wstąpiła w związek z księciem Stanisławem Wincentym Jabłonowskim, który pełnił rolę wojewody rawskiego. Z tego małżeństwa przyszły na świat kolejne dzieci:
- Maria Klementyna Jabłonowska, która poślubiła księcia Józefa Lubomirskiego,
- Antoni Barnaba Jabłonowski, wojewoda poznański i poseł na Sejm Wielki, mąż Anny Sanguszko-Kowelskiej, a następnie Tekli Czaplic.
Przypisy
- Zarządzenie zastępcze nr KN-I.4102.11.2018.5 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 29.01.2018 r.. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego. [dostęp 29.11.2018 r.]
- Włodzimierz Dworzaczek, Teki...; Księgi metrykalne parafii św. Andrzeja Apostoła w Wyskociu, 15.11.1773 r.
- Włodzimierz Dworzaczek, Teki...; Księgi grodzkie poznańskie, 1723 r., str. 109.; Jan Radomicki, starosta osiecki występuje w imieniu swej żony Doroty Broniszówny jako spadkobierczyni po jej zmarłym stryju Janie Broniszu, staroście średzkim.
Pozostali ludzie w kategorii "Szlachta i monarchia":
Jadwiga Bolesławówna | Ignacy Gurowski | Hipolit Dobruchowski | Teodor Pretwicz | Anna BolesławównaOceń: Dorota Jabłonowska