Mieczysław Voit

---

Wczesne lata

Mieczysław Voit przyszedł na świat w Kaliszu jako jeden z czterech synów Marii, z domu Hudetz oraz Romana Voita, który był dyrektorem Banku Ziemi Kaliskiej. W latach trzydziestych XX wieku jego rodzina przeniosła się do Katowic, a następnie do Tarnopola. W momencie wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, razem z rodzicami trafił do Lwowa. Wkrótce po rozpoczęciu kampanii wrześniowej zginął jego najstarszy brat w walkach z Niemcami.

Po zajęciu Lwowa przez radzieckie wojska, jego ojciec został aresztowany i wywieziony do łagru nad Kołymą. W przededniu zakończenia wojny, Mieczysław z matką i dwoma braćmi opuścił Lwów, przemieszczając się do Nowego Targu, gdzie po wojnie kontynuował naukę w miejscowym gimnazjum. Następnie osiedlił się w Krakowie, tam uczęszczał do Państwowego Liceum Plastycznego. Po ukończeniu szkoły średniej złożył egzaminy na studia z malarstwa w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych).

Jednocześnie Mieczysław studiował na wydziale humanistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz na wydziale aktorskim w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej, którą ukończył w 1953 roku.

Kariera

W 1948 roku Mieczysław Voit zadebiutował na scenie jako Marlowe w sztuce Lord Jim, będącej dziełem Josepha Conrada, w reżyserii Mieczysława Kotlarczyka w Teatrze Rapsodycznym. To właśnie tam związał się z tym teatrem w latach 1948–1952. Po tym okresie, w jego artystycznej karierze, pojawiły się liczne role w teatrze krakowskim, takim jak Teatr Poezji w latach 1952–1954 oraz Teatr im. Juliusza Słowackiego w latach 1955–1957. Niestety, nie było to jego jedyne występy w historii polskiego teatru. W łódzkim Nowym teatrze pracował od 1957 do 1963 roku, a następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie grał w Teatrze Narodowym (1963–1966), Dramatycznym (1966–1979), na Scenie Na Woli (1979–1981), Ateneum (1981–1986), Na Targówku (1986–1988) oraz Polskim (1988–1991).

Dużym osiągnięciem w jego karierze filmowej był debiut w roli Wendorfa, sekretarza prezydenta Rady Emigracyjnej w komedii fantasy Antoniego Bohdziewicza pt. Kalosze szczęścia z 1958 roku. W 1960 roku zagrał postać Kunona von Lichtensteina w Krzyżakach, filmie opartym na powieści Henryka Sienkiewicza w reżyserii Aleksandra Forda. Zyskał uznanie za swoją podwójną rolę księdza Suryna oraz cadyka w filmie Jerzego Kawalerowicza pt. Matka Joanna od Aniołów (1961), za co otrzymał prestiżową brazylijską nagrodę Premio Sacci. W tym samym roku pełnił także rolę gospodarza I Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie, obok Ireny Dziedzic oraz Lucjana Kydryńskiego.

Voit często obsadzany był w rolach duchownych, w tym jako kapłan Samentu w Faraonie (1965), pastor Hubina w Samotności we dwoje (1968) oraz spowiednik w Alchemiku (1988). Grał także różne postacie władców, na przykład Henryka VI w Henryku VI na łowach (1981), arystokratów, takich jak książę Mżawanadze w Stawce większej niż życie (1966−1967) czy hrabia Wrzeszczowicz w Potopie (1974), a także dyplomatów oraz inteligentów, w tym profesora Geista w Lalce (1977) oraz prof. Dąb-Rozwadowskiego w serialu Alternatywy 4 (1982−1983).

Po 1981 roku, artysta aktywnie zaangażował się w działalność w środowiskach katolickich oraz opozycyjnych. W czasie stanu wojennego oraz później brał udział w potajemnych przedstawieniach o tematyce patriotyczno-religijnej, w których odważnie wyrażał swoje negatywne stanowisko wobec rzeczywistości komunistycznej. Jako jeden z nielicznych czytał Biblię Tysiąclecia w jej nagranej wersji. Niestety, był stale inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa oraz jej tajnych współpracowników, a jego działalność przyczyniła się do objęcia go rozpracowaniem przez Biuro Studiów MSW. W wyniku tych działań, w latach 1985–1987 nałożono na niego zakaz wyjazdów zagranicznych.

Życie prywatne

16 lipca 1949 roku Mieczysław Voit połączył swoje życie z Izabellą Rzecką, z którą doczekał się córki Joanny. Po ukończeniu warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, Joanna przeprowadziła się do Londynu. Tam osiedliła się ze swoimi dziećmi, zaczynając nowy rozdział w swoim życiu.

W 1951 roku miało miejsce istotne spotkanie Voita z aktorką Barbarą Horawianką. Oboje trafili na scenę krakowskiego Teatru Rapsodycznego, w którym zagrali wybitne dzieło Szekspira – „Romeo i Julia”. 3 sierpnia 1957 roku, mimo że oboje obdarzenie się uczuciem, wzięli ślub w jednym z kościołów krakowskich, co jednak z perspektywy ówczesnego prawa PRL nie było uznawane za formalne małżeństwo. Niezarejestrowany w Urzędzie Stanu Cywilnego ślub kościelny nie miał mocy prawnej. Ponadto jego pierwsza żona, Izabella Rzecka, żyła, a pod koniec grudnia 1957 roku zmarła, zaledwie cztery miesiące po jego nowym małżeństwie.

Voit zmagał się przez wiele lat z problemem alkoholowym, co wpłynęło na jego życie osobiste i zawodowe.

Śmierć

Artysta odszedł we śnie z 30 na 31 stycznia 1991 roku na skutek ataku serca. Jego ciało zostało pochowane na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 172-2-24, gdzie spoczywa wśród wielu innych znanych postaci kultury.

Nagrody

Mieczysław Voit zdobył wiele prestiżowych nagród w trakcie swojej kariery, co potwierdza jego wybitne osiągnięcia artystyczne. Oto przegląd niektórych z nich:

• 1962: Złota Szpilka przyznana w plebiscycie „Dziennika Łódzkiego”,
• 1963: W São Paulo (Brazylia) otrzymał Nagrodę SACI dla najlepszego aktora zagranicznego za występ w filmie „Matka Joanna od Aniołów”,
• 1963: W trakcie IV Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu zdobył wyróżnienie Wydziału Kultury WRN w Białymstoku za rolę Gelehrta w sztuce „Skandal w Hellbergu” autorstwa Jerzego Broszkiewicza,
• 1975: Podczas XVI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych w Wrocławiu zdobył nagrodę za rolę Księcia Himalaj w przedstawieniu „Operetka” Witolda Gombrowicza, które odbyło się w Teatrze Nowym w Łodzi,
• 1976: Na XVII Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych w Wrocławiu został uhonorowany nagrodą I stopnia za rolę Barona w spektaklu „Garbus” Sławomira Mrożka, który również miał miejsce w Teatrze Nowym w Łodzi.

Filmografia

Filmy

Mieczysław Voit był znanym polskim aktorem, który zyskał uznanie dzięki wielu rolom filmowym. Jego kariera filmowa przypada na wiele lat, a niektóre najbardziej znane produkcje obejmują:

• „Kalosze szczęścia” (1958) jako Wendorf,
• „Krzyżacy” (1960) w roli Kuno von Lichtenstein,
• „Matka Joanna od Aniołów” (1961), gdzie zagrał zarówno księdza Suryna, jak i rabina (dwie role),
• „Zaduszki” (1961) jako Derkacz,
• „Droga na Zachód” (1961) jako Niemiec napadający na pociąg,
• „Zerwany most” (1963) jako prowidnyk,
• „Przerwany lot” (1964) jako Sokół, mąż Urszuli,
• „Faraon” (1965) jako kapłan Samentu,
• „Człowiek, który zdemoralizował Hadleyburg” (1967) jako Smoller,
• „Samotność we dwoje” (1968) w roli pastora Hubina,
• „Bolesław Śmiały” (1971) jako Otton z Tyńca,
• „Droga w świetle księżyca” (1972) jako Henryk Starzeński,
• „Wesele” (1972) w roli Żyda, ojca Racheli,
• „Sanatorium pod Klepsydrą” (1973) jako ślepy konduktor,
• „Potop” (1974) w roli Wrzeszczowicza,
• „Noce i dnie” (1975) jako Ludwik Ceglarski,
• „Mniejszy szuka Dużego” (1975) w roli Markuszewskiego,
• „Mazepa” (1975) jako wojewoda,
• „Dzieje grzechu” (1975) w roli hrabiego Cypriana Bodzanta,
• „Czerwone ciernie” (1976) jako Legart,
• „Hasło” (1976) jako lekarz,
• „Pasja” (1977) jako Wolski,
• „Szarada” (1977) w roli Piotra,
• „Śnić we śnie” (1979) jako Władysław, ojczym Magdy,
• „Terrarium” (1979) jako aktor na przyjęciu u Marii,
• „Lekcja martwego języka” (1979) w roli dyrektora cyrku,
• „Dzień Wisły” (1980) jako Samuel Blum,
• „Wizja lokalna 1901” (1980) jako hrabia Kościelewski,
• „Ukryty w słońcu” (1980) w roli profesora,
• „Polonia Restituta” (1980) jako minister Siergiej Sazonow,
• „Stacja” (1981) w roli lekarza,
• „Klejnot wolnego sumienia” (1981) jako Sieniawski,
• „Thais” (1983) jako Lucjusz Cotta,
• „Hania” (1984) w roli ojca Henryka,
• „Komediantka” (1986) jako Kotlicki,
• „ESD” (1986) w roli Karola Paszkieta,
• „Serenite” (1988) jako Witold,
• „Alchemik” (1988) w roli spowiednika,
• „Stan strachu” (1989) jako dyrektor Kostyń,
• „Czarne Słońca” (1991) jako nieznajomy.

Seriale telewizyjne

Voit ma także na swoim koncie wiele ról w popularnych serialach telewizyjnych. Do jego najważniejszych wystąpień w telewizji należą:

• „Stawka większa niż życie” (1966−1967) jako książę Mdżawanadze (odc. 4 pt. Cafe Rose),
• „Podróż za jeden uśmiech” (1971) w roli Czecha, kierowcy mercedesa (odc. 3),
• „Wielka miłość Balzaka” (1973) jako doktor Nocquart,
• „Czarne chmury” (1973) w roli opata,
• „Zaklęty dwór” (1976) jako starosta Michał Żwirski,
• „Noce i dnie” (1977) jako Ludwik Ceglarski,
• „Lalka” (1977) jako prof. Geist,
• „Układ krążenia” (1977−1978) w roli prof. Burskiego,
• „Zielona miłość” (1978) jako dr Budny,
• „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” (1979−1981) w roli Edwarda Raczyńskiego (starszy), Edward Raczyński (starszy),
• „07 zgłoś się” (1981) jako mecenas Stolarski, szef nielegalnego kasyna (odc. 13 pt. Strzał na dancingu),
• „Białe tango” (1981) w roli dr Karola Biernackiego,
• „Polonia Restituta” (1981) jako minister Siergiej Sazonow,
• „Alternatywy 4” (1982−1983) jako prof. Ryszard Dąb-Rozwadowski,
• „Komediantka” (1987) jako Kotlicki,
• „Alchemik Sendivius” (1988) jako spowiednik,
• „Modrzejewska” (1989) jako Aleksander Przeździecki,
• „Odbicia” (1989) jako wykładowca Małgosi,
• „W labiryncie” (1988−1991) jako Siedlecki, ojciec Marka,
• „Maria Curie” (1991) jako Andrew Carnegie.

---

Oceń: Mieczysław Voit

---