Bronisław Teodor Grabowski

---

Życiorys

Bronisław Teodor Grabowski to postać znacząca w polskiej literaturze, znana z różnorodnych osiągnięć w dziedzinie filologii i literatury słowiańskiej. Ukończył gimnazjum w Piotrkowie, a następnie podjął studia na Uniwersytecie Petersburskim, gdzie zajmował się slawistyką oraz językami zachodnioeuropejskimi, w tym włoskim i angielskim.

W Szkole Głównej w Warszawie studiował językoznawstwo porównawcze, co przyniosło mu w 1867 roku tytuł magistra nauk filologicznych. Jego kariera zawodowa obejmowała pracę jako nauczyciel gimnazjalny w Warszawie oraz Częstochowie, a także nauczyciel w progimnazjum w Pińczowie.

Grabowski był płodnym autorem, stworzył wiele dramatów, w tym Mściwój i Swanhilda z 1876 roku, Syn Margrafa (1880), Królewicz Marko (1880), Donna Rozanda (1886), Boruta (1890) oraz Książę Henryk (1894). W jego dorobku literackim znalazły się również komedie satyryczne, jak Sprzymierzeńcy czyli Inteligencja w miasteczku oraz Na wodach z 1878 roku, a także powieści, w tym Nieprzyjaciel ludzi z 1890 roku, opowiadania oraz kalendarze.

Jego największe osiągnięcia związane są z badaniami nad literaturą słowiańską, co potwierdzają jego prace. Opracował Dzieło literatur słowiańskich, które stanowi część Dziejów literatury powszechnej. Jego teksty ukazywały się w uznawanych czasopismach, takich jak Tygodnik Powszechny, Wisła i Niwa, gdzie publikował m.in. artykuły na temat Słoweńców oraz ich historii.

Później pełnił funkcję głównego redaktora działu słowiańskiego w czasopiśmie Niwa oraz współpracował z Czas. W swojej działalności translatorskiej przetłumaczył m.in. dzieła czeskiej autorki Karoliny Světlé oraz poety Jaroslava Vrchlicky’ego.

W 1872 roku połączył się w związku małżeńskim z Marią Balbiną Krokowską, która żyła w latach 1855-1943. Zmarł 24 grudnia 1900 roku w Pińczowie, gdzie również został pochowany.

Wybrane prace

Prace etnograficzne i historyczne

Bronisław Teodor Grabowski, jako badacz kultury i historii, znany jest z kilku znaczących publikacji, które przyczyniły się do wzbogacenia wiedzy na temat różnych narodów i ich dziejów. Wśród jego dzieł znajdują się:

• słoweńcy, ich kraj i dzieje (1872),
• czarnogóra i czarnogórcy (1877-78),
• bułgaria i bułgarowie (1889),
• pięćsetletnie dzieje kościoła i klasztoru na jasnej górze (1890).

Dramaty

W dziedzinie literatury dramatycznej Grabowski stworzył szereg utworów, które zdobyły uznanie i często były wystawiane. Oto jego najważniejsze dramaty:

• mściwój i swanhilda (1876),
• syn margrafa (1880),
• królewicz marko (1880),
• donna rozanda (1886),
• boruta: dramat z podań ludowych w 5 aktach z prologiem (1890),
• książę henryk (1894).

Komedie satyryczne

Grabowski nie ograniczał się jedynie do dramatów poważnych; tworzył także komedie satyryczne, które komentowały rzeczywistość społeczną. Jego najważniejsze prace w tej dziedzinie to:

• sprzymierzeńcy czyli inteligencja w miasteczku (1878),
• na wodach (1878).

Powieści

W swoim dorobku literackim Grabowski nie pominął również powieści, które wskazują na jego umiejętności narracyjne. Jego najznakomitszą powieścią jest:

• nieprzyjaciel ludzi (1890).

---

Oceń: Bronisław Teodor Grabowski

---