Jerzy Antoni Okulicz-Kozaryn, urodzony 15 kwietnia 1931 roku w Kaliszu, był wybitnym polskim archeologiem oraz prehistorykiem. Jego prace i badania przyczyniły się do znacznego rozwoju tej dziedziny nauki w Polsce. Zmarł 15 września 2012 roku w Warszawie, gdzie pozostawił po sobie bogatą spuściznę akademicką.
W ciągu swojej kariery naukowej, Okulicz-Kozaryn piastował zaszczytną posadę profesora na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie prowadził wykłady oraz kierował badaniami, które wpłynęły na całe pokolenia studentów i badaczy.
Życiorys
Jerzy Okulicz-Kozaryn był synem pułkownika Jarosława Okulicz-Kozaryna (1888–1955) oraz Zofii Zakrzewskiej (1896–1951). Miał dwoje rodzeństwa: brata Lecha (1924–2004) i siostrę Halinę.
Ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie w 1950 roku. W 1966 uzyskał doktorat, a w 1971 habilitację, której temat brzmiał: Pradzieje ziem pruskich od późnego paleolitu do VII wieku n.e. Praca ta została opublikowana w 1973 roku. Profesor Okulicz-Kozaryn specjalizował się w zagadnieniach związanych z europejską epoką żelaza, ze szczególnym uwzględnieniem okresu wpływów rzymskich.
Jego badania koncentrowały się na archeologii północno-wschodnich obszarów Polski oraz analizie kultur ludów bałtyjskich, takich jak Prusowie i Jaćwęgowie. W ramach swoich badań prowadził wykopaliska w różnych rejonach, m.in. na północnym Mazowszu, na Mazurach oraz w okolicach Elbląga, gdzie odkrył cmentarzysko kultury wielbarskiej w Weklicach.
Jerzemu Okulicz-Kozarynowi towarzyszyła niejednokrotnie jego żona Łucja Okulicz-Kozaryn w organizowanych przez niego ekspedycjach badawczych. Po jego śmierci, 24 września 2013 roku, na wniosek prezydenta Bronisława Komorowskiego, został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za swoje wybitne osiągnięcia naukowe oraz dydaktyczne, które znacząco przyczyniły się do rozwoju archeologii w Polsce i Europie.
Jerzy Okulicz-Kozaryn znalazł ostatnie miejsce spoczynku w rodzinnym grobowcu umiejscowionym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Artykuły w czasopismach i pracach zbiorowych
W bogatym dorobku Jerzego Okulicz-Kozaryna można znaleźć liczne artykuły opublikowane w czasopismach oraz pracach zbiorowych, które znacząco przyczyniają się do rozwoju archeologii i historii. Oto niektóre z najważniejszych publikacji:
- Cmentarzysko z okresu rzymskiego, odkryte w miejscowości Bogaczewo, na przysiółku Kula, pow. Giżycko, ukazało się w “Roczniku Olsztyńskim”, tom 1 z 1958 roku,
- Studia nad przemianami kulturowymi i osadniczymi w okresie rzymskim na Pomorzu Wschodnim, Mazowszu i Podlasiu zostały opublikowane w “Archeologii Polski”, tom 15 z 1970 roku,
- Cmentarzysko z okresów późnolateńskiego i rzymskiego w Dobrzankowie, pow. Przasnysz, opublikowano w “Materiałach Starożytnych i Wczesnośredniowiecznych”, tom 1 z 1972 roku,
- Powiązania pobrzeża wschodniego Bałtyku i centrum sambijskiego z Południem w podokresie wczesnorzymskim opisano w “Pracach Archeologicznych”, zeszyt 26 z 1976 roku,
- Prowincje kulturowe strefy środkowoeuropejskiej w młodszym okresie przedrzymskim i w okresie wpływów rzymskich (Problemy kultury wielbarskiej, 1981), opracowane wspólnie z Kazimierzem Godłowskim,
- Prahistoria ziem polskich, tom 5 z 1981 roku, jako współautorstwo w pracy zbiorowej,
- Centrum kulturowe z pierwszych wieków naszej ery u ujścia Wisły, opublikowane w “Barbaricum”, tom 2 z 1992 roku.
Każda z wymienionych publikacji wnosi istotny wkład w badania archeologiczne i służy jako cenne źródło wiedzy w dziedzinie historii Polski.
Przypisy
- Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1950. wne.uw.edu.pl. [dostęp 27.05.2022 r.]
- Order Odrodzenia Polski dla wybitnego archeologa. prezydent.pl, 24.09.2012 r. [dostęp 24.09.2012 r.]
- Prof. dr hab. Jerzy Okulicz-Kozaryn, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 20.02.2019 r.]
- a b Jarosław Okulicz-Kozaryn. kunderewicz.com. [dostęp 01.04.2015 r.]
- a b Bartosz Kontny. Profesorowi Jerzemu Okuliczowi-Kozarynowi w osiemdziesiątą rocznicę urodzin. „Pruthenia”, s. 7–8, Tom V z 2010 r. ISSN 1897-0915.
- Rozmowa Andrzeja Wernica z Wiesławem Żurawskim. „Wiadomości Historyczne: czasopismo dla nauczycieli”. Tom 22 (1979), Nr 2, s. 86, 1979 r. Warszawa: Polskie Towarzystwo Historyczne. ISSN 0511-9162.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Marcin Białas (pedagog) | Adam Chodyński | Stanisław Solski | Krzysztof Brzechczyn | Józef Kossecki | Seweryn Tymieniecki | Krystyna Łyczkowska | Andrzej Korycki (rybak) | Andrzej Bonusiak | Mirosław Nowaczyk (filozof) | Michał Jarnecki | Henryk Dobrzycki | Józef Kazimierz Wroniszewski | Wiesław Kryński | Grzegorz Rdzanek | Cezary Biernacki | Jan Czerkawski | Felicja Łączkowska | Wojciech Kunicki | Bronisław NowakOceń: Jerzy Okulicz-Kozaryn