Krzysztof Brzechczyn

---

Życiorys

Krzysztof Brzechczyn, znany wybitny naukowiec, swoją przygodę z edukacją rozpoczął od studiów na Wydziale Historii Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu, które ukończył w 1987 roku. W 1995 roku dokonano mu zaszczytu uzyskania stopnia doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii, a jego dalsze postępy w karierze akademickiej culminated with habilitacją w 2005 roku i tytułem profesora nadzwyczajnego w 2009 roku. W 2014 roku został uhonorowany tytułem profesora nauk humanistycznych, co zostało przypieczętowane mianowaniem na stanowisko profesora zwyczajnego UAM w 2015 roku.

W trudnych czasach Polski Ludowej, Brzechczyn aktywnie angażował się w życie studenckie, pełniąc funkcję działacza Samorządu Studenckiego UAM w latach 1983-1985. Współpracował również z Liberalno-Demokratyczną Partią „Niepodległość”, gdzie był członkiem i współpracownikiem pisma „Strzecha” w latach 1985–1987. Następnie, w latach 1987-1990, zdobywał doświadczenie zawodowe pracując jako nauczyciel historii w szkole podstawowej nr 11 w Kaliszu.

Od 1989 roku, jego zaangażowanie w działalność na rzecz NSZZ „Solidarność” stanowiło kolejny istotny element jego kariery. W latach 1991-1996 pełnił rolę członka redakcji „Kwartalnika Politycznego «Solidarność Walcząca»” w Poznaniu, a w okresie 1996-2002 był redaktorem naczelnym tego wydania.

Obok pracy naukowo-dydaktycznej na Uniwersytecie A. Mickiewicza, Brzechczyn współpracuje z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu. Jego działalność redakcyjna obejmowała pełnienie funkcji redaktora naczelnego czasopisma „Baptystyczny Przegląd Teologiczny” w latach 2002-2012, gdzie ukazało się pięć tomów publication wydawanych przez Wyższe Baptystyczne Seminarium Teologiczne w Warszawie.

W kontekście jego działalności w Polskim Towarzystwie Filozoficznym, od 2008 roku pełni funkcję przewodniczącego Oddziału Poznańskiego, a jego zaangażowanie w strukturach PTF obejmowało również członkostwo w Sądzie Koleżeńskim oraz Zarządzie Głównym PTF w latach 2004-2020. Zasługiwał na uwagę jako przewodniczący Komitetu Programowego X Polskiego Zjazdu Filozoficznego, który odbył się w Poznaniu w dniach 15-19 września 2015 roku. Jego wkład w filozofię został doceniony również podczas XI Polskiego Zjazdu Filozoficznego w Lublinie w 2019 roku oraz zasiadł w Komitecie Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk w kadencji 2016-2019.

Zainteresowania naukowe

Badania Krzysztofa Brzechczyna koncentrują się głównie na filozofii historii, filozofii nauk humanistycznych, filozofii społecznej, filozofii politycznej oraz socjologii historyczno-porównawczej. W jego badaniach znalazły się niezwykle istotne zagadnienia, które obejmują:

1. wyjaśnianie osobliwości rozwojowych społeczeństw w środkowej Europie w okresie XVI-XVII wieku, koncentrując się na krajach takich jak Polska, Czechy oraz Węgry,
2. analiza mechanizmów rozwojowych wybranych społeczeństw pozaeuropejskich, ze szczególnym uwzględnieniem Meksyku,
3. teoria rozwoju społeczeństw w ramach realnego socjalizmu oraz przebieg transformacji ustrojowej,
4. filozofia historii oraz podstawowe założenia teoretyczne historiografii,
5. osobliwości modelowania w naukach społecznych i humanistycznych,
6. socjologia historyczno-porównawcza, w tym metodologiczne założenia i problemy teoretyczne,
7. rozwój solidarnościowej myśli społeczno-politycznej.

Wybrane publikacje

Oto wybór publikacji autorstwa Krzysztofa Brzechczyna, które odzwierciedlają jego znaczący wkład w naukę oraz filozofię historii. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę jego monografii:

• Kłopoty z Polską. Wybór publicystyki politycznej, Poznań: Wyd. „WiS”, 1998,
• Odrębność historyczna Europy Środkowej. Studium metodologiczne, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1998,
• O wielości linii rozwojowych w procesie historycznym. Próba interpretacji ewolucji społeczeństwa meksykańskiego, Poznań: Wyd. Naukowe UAM, 2004,
• O ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980–1981. Studium z filozofii społecznej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2013,
• The Historical Distinctiveness of Central Europe: A Study in the Philosophy of History, Bern, Switzerland: Peter Lang, 2020,
• Umysł solidarnościowy. Geneza i ewolucja myśli społeczno-politycznej „Solidarności” w latach 1980–1989, Poznań–Warszawa: IPN, 2022.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na prace zbiorowe i redakcje wyboru pism, które również mają znaczną wartość naukową:

• Ścieżki transformacji. Ujęcia teoretyczne i opisy empiryczne, Poznań: Zysk i S-ka, 2003,
• (z M. Nowakiem), O rewolucji. Obrazy radykalnej zmiany społecznej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2007,
• Przyroda – społeczeństwo – umysł. Między biologią a filozofią. Konferencja naukowa, Poznań: UAM, 2007,
• Obrazy PRL o konceptualizacji realnego socjalizmu w Polsce, Poznań: IPN, 2008,
• Idealization XIII: Modeling in History. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, t. 97, Amsterdam/New York: Rodopi, 2009,
• Oblicza komunistycznego zniewolenia. Między nauką a literaturą, Poznań: IPN, 2009,
• (z P. Zwiernikiem), Organizacja Solidarność Walcząca w latach 1983–1990, Poznań: IPN, 2009,
• Ch. Lorenz, Przekraczanie granic. Eseje z filozofii historii i teorii historiografii, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2009,
• Interpretacje upadku komunizmu w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej, Poznań: IPN, 2011,
• (z T. Błaszczykiem, D. Ciunajcisem, M. Kierzkowskim), Uwikłania historiografii. Między ideologizacją dziejów a obiektywizmem badawczym, Poznań: IPN, 2011,
• L. Nowak, Polska droga od socjalizmu. Pisma polityczne 1980-1989, Poznań: IPN, 2011,
• (z K. Paprzycką), Thinking about Provincialism in Thinking. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, t. 100, Amsterdam/New York: Rodopi, 2012,
• Jednostka w układzie społecznym. Próba teoretycznej konceptualizacji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM, 2013,
• Realny socjalizm, „Solidarność”, kapitalizm. Wokół myśli politycznej Leszka Nowaka, Poznań: IPN, 2013,
• (z G. Borbone), Idealization XIV: Models in Science. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, t. 108, Leiden/Boston: Brill/Rodopi, 2016,
• Solidarność 1980-1981 w kraju i w Wielkopolsce. Szkice do portretu, Poznań: IPN, 2016,
• Między solidaryzmem a niepodległością. Myśl polityczna Solidarności Walczącej, Poznań–Warszawa: IPN, 2018,
• Towards a Revival of Analytical Philosophy of History. Around Paul A. Roth’s Vision of Historical Sciences. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, t. 110, Leiden/Boston: Brill/Rodopi, 2018,
• New Perspectives in Transnational History of Communism in East Central Europe, Bern, Switzerland: Peter Lang, 2019,
• Nowe perspektywy badawcze w transnarodowej historii komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej, Poznań–Warszawa, 2019,
• (z R. Ciesielskim), Granice muzyki – granice wolności. Wokół konferencji kompozytorów i krytyków muzycznych w Łagowie Lubuskim w 1949 r., Poznań–Warszawa, 2021,
• (z A. Wawrzynowiczem), Między pracą organiczną a walką o niepodległość. Myśl filozoficzna w Wielkopolsce w okresie zaborów, Warszawa: Wyd. Scholar, 2022,
• New Developments in the Theory of the Historical Process. Polish Contributions to non-Marxian Historical Materialism. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, t. 119, Leiden/Boston: Brill, 2022,
• Non-Marxian Historical Materialism. Reconstructions and Comparisons. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, t. 120, Leiden/Boston: Brill, 2022.

Odznaczenia

Krzysztof Brzechczyn został odznaczony wieloma prestiżowymi nagrodami za swoje zasługi w różnych dziedzinach. W 2012 roku otrzymał Złoty Krzyż Zasługi „za zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej”.

• Medal Komisji Edukacji Narodowej (2016, leg. nr 154351),
• Krzyż Wolności i Solidarności (2020, leg. nr 277-2020-4).

---

Oceń: Krzysztof Brzechczyn

---