Mieczysław Hejman

---

Życiorys

Mieczysław Hejman urodził się w rodzinie żydowskiej o solidnej pozycji materialnej, a jego miejsce urodzenia to Kalisz, położony w Królestwie Polskim. Jego ojciec, Lejb, który zmarł w 1922 roku, był właścicielem zarówno fabryki, jak i kamienicy. Jego matka, Rena, była znacznie młodszą drugą żoną ojca. Warto wspomnieć, że Hejman miał dwie przyrodnie siostry, które odegrały ważną rolę w historii ruchu robotniczego: Felicja Kalicka oraz Eugenia Brun.

W obliczu wybuchu I wojny światowej, a także w wyniku zniszczenia Kalisza przez niemieckie wojska w sierpniu 1914, rodzina Hejmanów zdecydowała się na ucieczkę w głąb Rosji, osiedlając się w Witebsku. Po rewolucji lutowej 1917 roku, Hejman i jego bliscy wrócili do Kalisza poprzez Danię. Rok 1922, naznaczony śmiercią ojca, przyniósł zmianę w jego życiu – został wydziedziczony w testamencie i zamieszkał u swoich sióstr w Warszawie. Tam uczęszczał do gimnazjum, a następnie do miejskiej szkoły rzemieślniczej, ucząc się na specjalności elektrotechnicznej. Od 1927 roku miał okazję uczestniczyć w wyższych kursach radiotechniki organizowanych przez Szkołę Wawelberga i Rotwanda.

Pod wpływem swoich sióstr, które były aktywnymi działaczkami KPP, Hejman związał się ze skrajną lewicą. Został członkiem komunistycznej organizacji „Pionier”, a w 1925 roku wstąpił do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK), który później przyjął nazwę Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej (KZMP). Na początku jego działalności partyjnej, zajmował się funkcją łącznika oraz kolportera w technice KPP, a później pełnił rolę kierownika techniki warszawskiej organizacji ZMK. W kwietniu 1928 roku został aresztowany za działalność komunistyczną i skazany na pięć lat więzienia, jednak dzięki amnestii jego kara została złagodzona do 2,5 roku.

W latach 1930–1931 odbył służbę wojskową w 61. pułku piechoty w Bydgoszczy. Po zakończeniu służby powrócił na nielegalną drogę działalności konspiracyjnej. Od 1931 roku pracował w Wydziale Wojskowym KC KPP, pełniąc funkcję sekretarza w okręgowych wydziałach wojskowych w Łodzi, Częstochowie oraz Piotrkowie, a także w innych lokalizacjach jak Siedlce, Lublin czy Kraków. W latach 1934-1936 studiował na Komunistycznym Uniwersytecie Mniejszości Narodowościowych Zachodu w Moskwie. Po powrocie do Polski został aresztowany i trafił do obozu w Berezie Kartuskiej. W wyniku kolejnych rozpraw sądowych w 1937 roku skazano go najpierw na trzy, a potem na osiem lat więzienia, które odbywał w Warszawie na Mokotowie, oraz w Płocku, Piotrkowie i Sieradzu.

W trakcie września 1939 roku, po wybuchu II wojny światowej, udało mu się wydostać z więzienia. Osiedlił się w Białymstoku, który był wtedy okupowany przez ZSRR, gdzie zdobył stanowiska kierownicze w kinematografii. Po ataku Niemiec na ZSRR, który rozpoczął się 22 czerwca 1941 roku, został ewakuowany do obwodu kujbyszewskiego. Na własną prośbę przeszedł do szkoły partyjnej przy Komitecie Wykonawczym Kominternu.

W nocy z 19 na 20 maja 1942 roku, Hejman został zrzucony spadochronem do Polski z grupą, która weszła do historii jako Druga Grupa Inicjatywna. Po przybyciu rozpoczął działalność w Polskiej Partii Robotniczej (PPR), gdzie z polecenia partyjnych władz kierował pracą radiostacji nadawczo-odbiorczych oraz szkolił kadry partyjne w zakresie obsługi sprzętu radiowego. W Warszawskiej Starówce zainicjował zamach na sekretarza PPR, Bolesława Mołojca, współdziałając z Janem Krasickim 31 grudnia 1942 roku. Niestety, 9 lutego 1943 roku, na placu Trzech Krzyży w Warszawie, został otoczony przez niemiecką żandarmerię. Po nieudanej próbie ucieczki, podjął tragiczny krok, decydując się na samobójstwo.

---

Oceń: Mieczysław Hejman

---