Albert Schmitt

---

Życiorys

Albert Schmitt urodził się w Kaliszu, gdzie rozpoczął swoje życie. Po ukończeniu edukacji, studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Jego zaangażowanie w walkę o wolność kraju zaowocowało tym, że walczył w powstaniu listopadowym, pełniąc funkcję podporucznika w 3 Pułku Piechoty Liniowej. Po smutnej klęsce powstania, zmuszony został do emigracji do Europy zachodniej, gdzie jego majątek uległ konfiskacie przez carskie władze.

W 1834 roku został aresztowany w Genewie z powodu udziału w wyprawie sabaudzkiej. Po jego zwolnieniu wyjechał do Anglii, gdzie osiedlił się na wyspie Jersey, która stała się jednym z głównych ośrodków emigracji po powstaniu. W swoim nowym miejscu życia był aktywnym członkiem loży masońskiej oraz inicjatorem kółka polskiego na wyspie.

W Londynie Schmitt włączył się w działalność Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Jednak już 2 listopada 1839 roku został skreślony z listy członków ze względu na różnice w poglądach. Mimo to, ponownie próbował zaangażować się w towarzystwo, zgłaszając akces 20 kwietnia 1846 roku, lecz jego kandydatura w wyborach do Centralizacji TDP nie przyniosła sukcesu.

W kwietniu 1848 roku Schmitt wyruszył z I Legionem RP, udając się z Francji przez Niemcy do Polski, co miało miejsce podczas Wiosny Ludów. W 1854 roku podpisał manifest krytykujący politykę ks. A.J. Czartoryskiego, a dwa lata później stanowczo odrzucił amnestię carską dla weteranów powstania. W swoich pismach nawoływał zachodnie rządy do poszanowania praw polskich weteranów.

Schmitt aktywnie wspierał pismo Polaków na emigracji, będąc w kontakcie z rodakami w Anglii i zaangażowanym w różne sprawy polskie. Jego znajomość z osobowościami takimi jak Giuseppe Garibaldi czy Giuseppe Mazzini pokazywała jego szerokie horyzonty i międzynarodowe związki.

W Jersey, Schmitt zyskał uznanie wśród lokalnej społeczności, szczególnie w kręgach wolnomularskich. Do końca życia był aktywnym członkiem loży La Cesarie; w 1855 roku objął stanowisko Mistrza, a później pełnił rolę Provincial Grand Secretary. Zmarł na zapalenie oskrzeli 3 czerwca 1878 roku w Saint Helier. Jego ciało spoczywało w lokalnej świątyni masońskiej do czasu pogrzebu, który miał miejsce 7 czerwca 1878 roku na cmentarzu Almorah w Saint Helier. Ceremonia pogrzebowa miała charakter wolnomularski i zgromadziła około 100-170 współbraci oraz co najmniej tysiąc innych gości.

Podczas uroczystości do grobu Schmitta wrzucono symbolicznie ziemię z Polski oraz połamane rekwizyty masońskie. Zgodnie z jego ostatnią wolą, majątek pozostawiony po nim wzbogacił fundusz Instytucji „Czci i Chleba” w Paryżu, która miała na celu wsparcie Polaków niezdolnych do pracy, a także inne organizacje charytatywne oraz edukacyjne.

Na łamach Jersey Express, 4 czerwca 1878 roku, opublikowano artykuł zatytułowany Death of an esteemed freemason, który oddał hołd Albertowi Schmittowi. Z okazji jego imienin, 23 kwietnia, Roch Rupniewski napisał dwa wiersze, które zostały opublikowane w 1854 roku w tomiku Niezabudki jerseyskie.

---

Oceń: Albert Schmitt

---