Eugenia Brun

---

Życiorys

Eugenia Brun, urodzona jako córka Wolfa vel Leona, miała dwóch braci i sióstr, w tym znane postacie, takie jak Felicja Kalicka oraz Mieczysław Hejman. W wyniku wybuchu I wojny światowej, wraz z rodzicami, udała się do Witebska, a od listopada 1917 do lata 1918 przebywała w Kopenhadze. Po powrocie do Kalisza rozpoczęła edukację w gimnazjum, gdzie już w szóstej klasie zainicjowała kółko uczniowskie i dołączyła do młodzieżowej organizacji SDKPiL. Jej działania zaowocowały zorganizowaniem strajku uczniów, co doprowadziło do wydalenia jej ze szkoły.

Następnie przeniosła się do Łodzi, gdzie kontynuowała naukę i zaangażowała się w działalność komunistyczną. W 1921 roku, Eugenia osiedliła się w Warszawie, aby rozpocząć studia prawnicze. Związała się ze Związkiem Młodzieży Komunistycznej (ZMK), który później przekształcił się w KZMP, oraz aktywnie uczestniczyła w wydawaniu gazety zatytułowanej „Towarzysz”. W 1922 roku dołączyła do KPRP i została skierowana do pracy w biurze Centralnego Komitetu Wyborczego Związku Proletariatu Miast i Wsi (ZPMiW).

W latach 1922–1925 pełniła funkcję kontrolera w Wydziale Zawodowym GUS, później pracowała jako maszynistka w przedstawicielstwie handlowym ZSRR, a w 1927 roku w poselstwie ZSRR. Należała do Warszawskiego Koła Referentów oraz Wydziału Kobiecego Komitetu Warszawskiego KPP. Wzięła udział w organizacji ucieczki działaczy KPP, takich jak Leon Purman oraz Mirosław Zdziarski. Podczas walk frakcyjnych w KPP, poparła ultralewicową „mniejszość”. Po 1927 roku pracowała w Centralnej Technice KPP, a od wiosny 1928 roku, na polecenie KC KPP, działała w Komitecie Okręgowym KPP na Górnym Śląsku oraz prowadziła Wydział Kobiecy.

Później, Eugenia pracowała jako księgowa w warszawskiej garbarni, a od 1929 roku działała jako maszynistka w przedstawicielstwie agencji TASS. W maju 1929 roku wyszła za mąż za działacza KPP Juliana Bruna. Od lata 1930 organizowała w Berlinie wyjazdy delegatów na Kongres Czerwonej Międzynarodówki Związków Zawodowych (Profinternu) oraz Międzynarodówki Związków Zawodowych. W 1931 roku podjęła naukę w szkole partyjnej w ZSRR, a po powrocie kontynuowała swoją działalność w Łodzi i Gdyni.

W maju 1933 roku została aresztowana, a jesienią 1934 roku zwolniono ją za kaucją. Wyjechała wtedy do Moskwy, gdzie ukończyła pierwszy rok aspirantury na wydziale historii WKP(b) przy KUMNZ. Od lata 1935 roku pełniła rolę maszynistki w Centralnej Redakcji KPP w Kopenhadze. W latach 1936–1937 była kierowniczką administracji oraz wydawnictwa „Przegląd” w Brukseli, wspierając się przy tym działaczem KPP Franciszkiem Fiedlerem. Następnie, Eugenia pracowała jako zastępca dyrektora domu dziecka dla hiszpańskich sierot i uczestniczyła w działalności Rady Stowarzyszeń Żydowskich w Brukseli, gdzie była sekretarką komisji pomagającej uchodźcom z Niemiec i Austrii.

W maju 1940 roku wyjechała do Francji, początkowo do Vinezac, następnie do Lourdes. Tam była zaangażowana w propagandową działalność byłych dąbrowszczaków oraz nawiązała kontakt z kierownictwem Polskich Grup FPK. Zorganizowała również ucieczkę swojego męża z obozu w Saint Cyprien, a jednocześnie uzyskała wizy do ZSRR, gdzie latem 1941 roku udała się z mężem. Po dotarciu do Moskwy w sierpniu 1941 roku, pracowała w redakcji „Nowych Widnokręgów”. Po dwóch miesiącach została ewakuowana do Saratowa, gdzie redagowała program polskojęzycznego radia, które latem 1942 roku przeniesiono do Kujbyszewa. Od lutego 1943 roku była kierownikiem działu informacyjnego w redakcji „Wolnej Polski” w Moskwie.

W czerwcu 1944 roku wstąpiła do PPR, a po wojnie, jesienią 1945 roku, wróciła do Polski, gdzie została zastępcą kierownika Wydziału Zagranicznego Komisji Centralnej Związków Zawodowych (KCZZ). W lutym 1946 roku przeniesiono ją do Departamentu Prasy MSZ jako naczelnika wydziału. Od wiosny 1947 roku do sierpnia 1949 organizowała Polską Służbę Informacyjną oraz pełniła rolę jej zastępcy dyrektora w Nowym Jorku. Po powrocie do kraju, obejmowała różne stanowiska w MSZ, a w latach 1949–1951 była członkiem Komitetu POP PZPR przy MSZ.

Od marca 1950 roku pracowała jako dyrektor działu społecznego w Polskim Radiu. W latach 1953–1954 pełniła rolę sekretarki polskiej delegacji w Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych w Korei, a po powrocie została zastępcą kierownika redakcji telewizji w Polskim Radiu. Od 1955 roku była związana z redakcją „Życia Partii”, aż do momentu przejścia na emeryturę w czerwcu 1957 roku. W latach 1958–1967 współpracowała z Zakładem Historii Partii przy KC PZPR. Eugenia Brun została odznaczona wieloma nagrodami, w tym Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Ostatnie chwile życia spędziła na wojskowych Powązkach, gdzie została pochowana, w kwaterze 37D-5-5 wojskowych Powązkach.

---

Oceń: Eugenia Brun

---