Adam Młodzianowski

---

Życiorys

Adam Młodzianowski przyszedł na świat w zamożnej rodzinie ziemiańskiej, która od XIX wieku mieszkała na ziemi kaliskiej. Jego rodzicami byli Tomasz i Maria Młodzianowscy z domu Skórzewska. W 1934 roku zdał egzamin maturalny w Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Kaliszu. Jego edukacja artystyczna najprawdopodobniej rozpoczęła się w Warszawie, gdzie w trakcie niemieckiej okupacji uczestniczył w tajnych studiach drzeworytu pod okiem Tadeusza Cieślewskiego (syna) oraz grafiki użytkowej u Tadeusza Gronowskiego i Bonawentury Lenarta. Dzięki tym doświadczeniom, w 1945 roku uzyskał dyplom ukończenia studiów w krakowskim Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych.

Młodzianowski był członkiem Grupy 9. Grafików, z którą współpracował przez cały okres jej istnienia, od 1947 do 1960 roku, prezentując swoje prace, głównie drzeworyty. Pracował także jako wykładowca i profesor na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W jego dorobku artystycznym znajdowały się liczne opracowania graficzne książek i nut dla Polskiego Wydawnictwa Muzycznego w Krakowie, jak również dla Wydawnictwa Literackiego oraz Wydawnictwa „Arkady”. Był również twórcą wielu ekslibrisów oraz świątecznych pocztówek, które wykonał techniką drzeworytu. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień w ramach wystaw i konkursów sztuki w kraju oraz za granicą.

W swoim dorobku artystycznym stworzył liczne wystawy, które pozostają ważnymi osiągnięciami jego kariery. Na Zamku Królewskim na Wawelu zorganizował kilka znaczących ekspozycji, w tym: „Skarbiec koronny” (1960), „Zbrojownia” (1963), „Wschód w zbiorach wawelskich” (1965) oraz „Wawel zaginiony” (1975). Dodatkowo, zaaranżował wnętrza muzealne w zamku w Baranowie Sandomierskim (1967) i wystawę „Przemiany stylowe w sztuce europejskiej od wczesnego średniowiecza do połowy wieku XIX” na zamku w Pieskowej Skale (1970), a także „Broń w dawnych wiekach” w Wielkim Refektarzu zamku w Malborku (1970) oraz w renesansowym ratuszu w Tarnowie, gdzie mieści się Muzeum Okręgowe (1972). W 1970 roku zrealizował wystawę „Tysiąc lat sztuki w Polsce” w Londynie. Ekspozycje te były efektem ścisłej współpracy z prof. Jerzym Szablowskim, ówczesnym dyrektorem obu placówek. Kolejnym jego osiągnięciem było zaprojektowanie wnętrz Muzeum Karola Szymanowskiego w willi „Atma” w Zakopanem.

Oprócz działalności praktycznej na polu wystawienniczym, Młodzianowski rozwijał także teoretyczne aspekty tej dziedziny, pisząc kilka rozpraw na ten temat. Jego sztuka w dużej mierze koncentrowała się na estetyce i historii sztuki, co znalazło odzwierciedlenie w jego projektach muzealnych. Warto wspomnieć, że był również autorem opracowania plastycznego dokumentalnego filmu „Straż wawelskiego skarbca”, który wyprodukowano w 1968 roku pod reżyserią Zbigniewa Bochenka.

Na krótko przed wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce, Młodzianowski wyjechał z rodziną do Wielkiej Brytanii. Początkowo planował powrót, jednak dramatyczne wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce, skłoniły go do pozostania w Anglii na stałe. Niestety, zmarł tam w 1985 roku.

Małżeństwo

W trakcie II wojny światowej związał się z Marią Anną, z którą miał syna – Rafała, urodzonego 23 czerwca 1943 roku.

Wybrana twórczość

Drzeworyty

Wśród znakomitych drzeworytów Fryderyka Chopina, stworzonych w latach 40. XX wieku, wyróżniają się dzieła takie jak Teatr z 1948 roku i Huta w Węgierskiej Górce z 1949. Dalsze prace to Mościce i Kalisz, oba również z 1949 roku, oraz dzieła z Jeleniej Góry z tego samego roku.

Chopin stworzył także Radiofonizację wsi w około 1950 roku, a w latach 60. XX wieku zaprezentował cykl Planety oraz inne prace, jak Ptaki, Konstrukcję z 1964 roku i Dwie gracje z 1965 roku.

Ekslibrisy

W dziedzinie ekslibrisu Adam Młodzianowski przygotował wiele interesujących projektów, w tym:

• Ex Libris Mieczysława Wejmana,
• Ex Libris Gianni Mantero,
• Ex Libris Edwarda Pierzynki,
• Ex Libris Jacka i Jolanty,
• Ex Libris Ewy Kotuli,
• Ex Libris Jerzego Szablowskiego,
• Ex Libris Eli Bagier,
• Ex Libris F. Ścibałły,
• Ex Libris Józefa Szmidta.

Plakaty

Niezwykle znaczącym przykładem jego twórczości plakatowej jest II Festival International de Musique Contemporaine – Varsovie 1958, znany również jako Warszawska Jesień z 1958 roku.

Ilustracje i opracowania graficzne książek

Adam Młodzianowski był również utalentowanym ilustratorem, czego dowodem są jego prace w wielu wydawnictwach. Na przykład, zaprojektował okładki do książek takich jak:

• Dziewięciu grafików, aut. Andrzej Banach, wyd. Towarzystwo Miłośników Książki, 1948,
• O ilustracji, aut. Andrzej Banach, wyd. Wydawnictwo M. Kot, 1950,
• Od Katowic do Stalinogrodu, aut. Stanisław Ziemba, wyd. Wydawnictwo Literackie, 1953,
• Muzyka polskiego Odrodzenia, aut. Józef Chomiński, wyd. PWM, 1953,
• Igrce w Barbakanie, aut. Adam Polewka, wyd. Wydawnictwo Literackie, 1953,
• 13 portretów śląskich, aut. Wilhelm Szewczyk, wyd. Wydawnictwo Literackie, 1953,
• Mozart, aut. Stefan Jarociński, wyd. PWM, 1954,
• Tematy muzyczne w plastyce polskiej, aut. Andrzej Banach, wyd. PWM, 1956,
• Polskie kolędy i pastorałki – Antologia, oprac. Ewa Grotnik, wyd. PWM, 1957 – wspólnie z Władysławem Dulębą,
• Pamiętniki, obwoluta, aut. Ignacy Jan Paderewski, wyd. PWM, 1961,
• Harnasie Karola Szymanowskiego, aut. Jarosław Iwaszkiewicz, wyd. PWM, 1964,
• Muzyka w miniaturze polskiej, aut. Zofia Rozanow, wyd. PWM, 1965,
• Zbiory Zamku Królewskiego na Wawelu, wstęp – Jerzy Szablowski, wybór zdjęć – Andrzej Fischinger, Jerzy Szablowski, wyd. „Arkady”, 1969,
• Etiudy na fortepian – 1, opr. Wiera Sawicka, Gabriela Stempniowa, wyd. PWM, 1973,
• Zbigniew Drzewiecki, aut. Stefan Kisielewski, wyd. PWM, 1973.

Nagrody i wyróżnienia

Adam Młodzianowski, znany ze swojego wkładu w sztukę, zdobył wiele uznanych nagród oraz wyróżnień w ciągu swojej kariery. Oto zestawienie jego osiągnięć:

• I nagroda na wystawie „Salon Zimowy”, 1947,
• Nagroda Ziemi Krakowskiej, 1950,
• II nagroda w dziale grafiki użytkowej na wystawie „Polskie Dzieło Plastyczne w XV-lecie PRL”, 1961,
• Medal brązowy na Międzynarodowej Wystawie Exlibrisu, Paryż, 1962.

---

Oceń: Adam Młodzianowski

---