Edmund Chodyński

Polityka i administracja

Edmund Chodyński, nazywany również „Karo”, to postać historyczna, która znacząco wpisała się w karty polskiego ruchu socjalistycznego oraz działań niepodległościowych. Urodził się 7 lipca 1893 roku w Kaliszu, a jego życie zakończyło się 7 listopada 1967 roku w Lubaniu Śląskim.

Chodyński był aktywnym działaczem socjalistycznym, co czyniło go jednym z istotnych graczy na politycznej scenie przed i po I wojnie światowej. Jego zaangażowanie nie ograniczało się jedynie do działalności społecznej, gdyż uczestniczył także w wojnie polsko-bolszewickiej, broniąc młodej II Rzeczypospolitej przed zagrożeniem z wschodu.

W późniejszym okresie, jego aktywność polityczna zaowocowała również pełnieniem funkcji radnego w Łodzi, co podkreśla jego wpływ na lokalną społeczność. Dodatkowo, był on członkiem konspiracyjnej Polskiej Partii Socjalistycznej — Władze Rewolucyjnej Narodowej, co świadczy o jego zaangażowaniu w walkę o wolność i niezależność Polski. Jego życie i działalność pozostają inspiracją dla wielu przyszłych pokoleń działaczy społecznych.

Życiorys

Edmund Chodyński był synem Henryka, który pracował jako kolejarz. Jego edukacja rozpoczęła się w szkole elementarnej w Kaliszu. Do roku 1912 podejmował pracę jako ślusarz kopalniany w Sosnowcu, gdzie stał się członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) oraz Związku Strzeleckiego w 1913 roku.

W okresie od 20 sierpnia 1914 do sierpnia 1916 służył jako żołnierz w II Brygadzie Legionów. W trakcie swoich działań wojennych, został trzykrotnie ranny – na frontach w Mołołkowem, Czerniowcach oraz Kolkach. Po tym doświadczeniu, zmuszony był opuścić służbę jako inwalida z powodu utraty słuchu. Po wojnie, od 1916 roku, służył w Polskiej Organizacji Wojskowej, zajmując się organizowaniem działań niepodległościowych. Po kryzysie przysięgowym w 1917 roku, został internowany w Szczypiornie, jednak zdołał uciec do Zagłębia.

W 1918 roku odegrał istotną rolę jako współorganizator Milicji Ludowej PPS w Zagłębiu Dąbrowskim, gdzie brał udział w rozbrojeniu niemieckich wojsk. W 1919 roku objął funkcję sekretarza Związku Zawodowego Robotników Rolnych RP w powiecie Błonie, a ze względu na swoją działalność związkową, spędził pół roku w więzieniu na Mokotowie w Warszawie. W strukturach organizacji kierował wydziałami reformy rolnej oraz spraw serwitutowych i komasacyjnych.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, wspólnie z Józefem Dzięgielewskim, był jednym z organizatorów grup dywersyjnych „Związku Obrony Ojczyzny” operujących na tyłach Armii Czerwonej. Latami 1923-1926, zasiadał w sekretariacie Zarządu Głównego Związku Zawodowego Robotników Rolnych RP, a w 1929 zainicjował oraz pełnił funkcję sekretarza Związku Zawodowego Małorolnych. Od 1929 do 1933 był również członkiem Centralnego Wydziału Wiejskiego PPS.

W trakcie wyborów parlamentarnych w 1928 roku, Chodyński zdobył mandat poselski z listy numer 2 (PPS) w okręgu nr 25 (Biała Podlaska). W Sejmie II kadencji, jako przedstawiciel Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów, uczestniczył w pracach nad reformami rolnymi. Od 1928 roku zaangażował się w działalność Milicji PPS, zasiadając w jej Komendzie Głównej.

W 1930 roku wziął udział w kongresie Centrolewu w Krakowie, a 14 października 1930 roku został aresztowany za organizację zbrojnej osłony wiecu Centrolewu w Warszawie. Na początku 1931 roku skazano go na 4 lata ciężkiego więzienia, jednak dzięki apelacji został uwolniony w 1933 roku. Po tym wydarzeniu, do 1937 roku pełnił funkcję przewodniczącego Łódzkiego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS.

Był aktywny również jako przewodniczący łódzkiej delegacji na XXIII Kongres PPS w 1934 oraz członkiem delegacji na XXIV Kongres PPS w 1937 roku. Jako członek Rady Naczelnej PPS, działał od 1934 do 1939 roku oraz zasiadał w radzie miasta Łodzi w latach 1936-1939. Od 1934 roku był również członkiem Komendy Głównej Akcji Socjalistycznej, przekształcenia PPS w milicję.

W latach 1933-1935 oraz 1938-1939, obejmował stanowisko w Zarządzie Głównym Związku Zawodowego Transportowców, a pomiędzy 1936 a 1938 rokiem, był członkiem Rady Głównej Związku Zawodowego Małorolnych. Po opublikowaniu swoich antykomunistycznych oświadczeń, oskarżono go o współpracę z policją polityczną, z którą ostatecznie został oczyszczony. Nastąpiły również wewnętrzne problemy związane z wydawnictwem partyjnym, które doprowadziły do zawieszenia go w prawach członka partii przez Łódzki Okręgowy Komitet Robotniczy. Ostatecznie sprawa ta została skierowana do Centralnego Sądu Partyjnego, jednak do września 1939 roku nie została rozstrzygnięta.

W czerwcu 1939 roku, za zgodą Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS, rozpoczęto współpracę z Oddziałem II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w przygotowywaniu grup dywersyjnych na ewentualność wybuchu wojny. Miał na celu wykorzystanie doświadczeń oraz zasobów działaczy PPS w tajemnicy przed władzami zarówno państwowymi, jak i partyjnymi. Chodyński zorganizował w Łodzi batalion „Baron-Berlin”.

W momencie wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, przy wsparciu grupy działaczy PPS, dotarł do Warszawy, gdzie zainicjował tworzenie batalionu z Łodzi, który stacjonował na Pradze. W październiku tego samego roku podjął działalność w konspiracyjnej PPS-WRN na obszarze Łodzi. Od listopada 1939 roku pełnił funkcję sekretarza, a od końca 1940 roku przewodniczącego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS-WRN w Łodzi. W obliczu zagrożenia aresztowaniem przeniósł się do Warszawy, a później do Radomia, gdzie działał w OKR do roku 1944, a także dowodził Gwardią Ludową WRN, jednocześnie pracując jako ślusarz w jednej z tamtejszych fabryk.

Po zakończeniu wojny, Chodyński przyjął fałszywe nazwisko, pod którym dotąd funkcjonował, i kontynuował pracę w radomskiej fabryce. Zmarł ostatecznie w lutym 1962 roku lub w listopadzie 1967 roku.

Oceń: Edmund Chodyński

★★★★★
Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:8