Przemysław Wojciech Górny, urodzony 23 kwietnia 1932 roku w Kaliszu, a zmarły 25 stycznia 2022 roku w Warszawie, był osobą o znaczącym wpływie w historii Polski. Jako aktywny działacz antykomunistyczny oraz antyustrojowy w okresie PRL, odegrał kluczową rolę w dążeniu do demokracji i wolności. Po zakończeniu swojej działalności politycznej, stał się również uznawanym działaczem społecznym, angażującym się w różnorodne inicjatywy mające na celu poprawę jakości życia społecznego.
Życiorys
Przemysław Górny miał skomplikowane początki w życiu. Jego ojciec, Stefan Górny, był aktywnym członkiem Stronnictwa Narodowego oraz w trakcie drugiej wojny światowej w Narodowej Organizacji Wojskowej. Niestety, w 1944 roku został aresztowany przez Gestapo, a później zamordowany w obozie koncentracyjnym w Mauthausen.
Podczas swojego dzieciństwa Przemysław przez pewien okres mieszkał w domu dziecka, a następnie wychowywał go tylko matka. W szkole średniej był klasyfikowany jako „element antysocjalistyczny”, co spowodowało, że musiał często zmieniać szkoły. Jako młody chłopak zafascynował się boksem, co zaowocowało zdobyciem w 1951 roku tytułu młodzieżowego wicemistrza Polski w tej dyscyplinie.
W roku 1954 rozpoczął naukę na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Niezłomnie manifestował swoją sprzeciw wobec reżimu komunistycznego, zdobywając dużą popularność wśród kolegów studentów. Angażował się także w duszpasterstwo akademickie, a przy tym głośno odmawiał przystąpienia do Związku Młodzieży Polskiej, co mogło skutkować skreśleniem go z listy studentów. W latach 1955-1959 pełnił funkcję przewodniczącego Zrzeszenia Studentów Polskich na Uniwersytecie Warszawskim.
Przemysław Górny był również jednym z organizatorów manifestacji, która miała na celu powitanie prymasa Stefana Wyszyńskiego w listopadzie 1956 roku. Na początku 1955 roku zainicjował tworzenie Związku Młodych Demokratów, a na koniec 1957 roku współtworzył Ligę Narodowo-Demokratyczną. Jego działalność polityczna przyciągnęła uwagę służb bezpieczeństwa – wielokrotnie był zatrzymywany przez milicję, a w 1959 roku zaangażował się w powitanie wiceprezydenta USA, Richarda Nixona, co również spotkało się z represjami.
7 maja 1960 roku, podczas spotkania LND, został aresztowany wraz z innymi członkami organizacji. Przez dziewięć miesięcy był poddawany brutalnym torturom za odmowę składania zeznań. W 1961 roku w niejawnej sprawie skazano go na dwa lata pozbawienia wolności za przynależność do tajnego związku wrogiego Polsce Ludowej.
Rok 1965 przyniósł kolejne aresztowanie, tym razem na sześć miesięcy, pod fałszywymi oskarżeniami o udział w napadzie na bank. W styczniu 1966 roku zatrzymano go pod zarzutem nielegalnego przekroczenia granicy oraz zamiaru reaktywacji ZMD za granicą, co skutkowało karą dwóch i pół roku więzienia. Po warunkowym zwolnieniu w listopadzie 1967 roku, dwa dni później uległ poważnemu wypadkowi samochodowemu.
W 1968 roku został skreślony z listy studentów, jednak po wznowieniu nauki w 1970 roku zdołał uzyskać absolutorium na Uniwersytecie Warszawskim. Odrzucił propozycje współpracy z Służbą Bezpieczeństwa oraz udziału w frakcji moczarowców w PZPR. Po 1968 roku przeszedł na rentę i wycofał się z działalności politycznej.
Po roku 1989 zaangażował się w działalność społeczną, szczególnie z młodzieżą, a także przystąpił do Narodowego Towarzystwa Oświatowego. Wspólnie z innymi był twórcą i opiekunem Młodzieżowego Korpusu Ochrony Środowiska w Warszawie. W lutym 1992 roku, podczas procesu rehabilitacyjnego członków LND, Przemysław Górny został przywrócony do grona społeczeństwa.
W 2010 roku brał udział w protestach przeciwko przeniesieniu krzyża sprzed Pałacu Prezydenckiego, który upamiętniał ofiary katastrofy smoleńskiej. Przed wyborami prezydenckimi w 2020 roku, poparł kandydaturę Andrzeja Dudy.
Pochowany jest na Cmentarzu Północnym, w lokalizacji W-IX-8-8-11.
Odznaczenia
W 2006 roku Przemysław Górny został uhonorowany znaczącym odznaczeniem, które jest wyrazem uznania jego zaangażowania na rzecz demokratycznych reform w Polsce. Prezydent Lech Kaczyński podczas ceremonii wręczenia, przyznał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, co podkreśla jego wybitne zasługi w tej dziedzinie.
Przypisy
- Nie żyje działacz antykomunistyczny Przemysław Górny [online], www.gazetaprawna.pl, 26.01.2022 r. [dostęp 26.01.2022 r.]
- Zmarł Przemysław Górny. idmn.pl, 25.01.2022 r. [dostęp 30.01.2022 r.]
- Apel wyborczy środowisk niepodległościowych, narodowych i chrześcijańskich: Obóz patriotyczny musi zjednoczyć siły przy prezydencie. wpolityce.pl, 08.07.2020 r. [dostęp 05.02.2022 r.]
- Jan Skórzyński, Paweł Sowiński, Małgorzata Strasz, Antoni Dudek: Opozycja w PRL: słownik biograficzny 1956-89. T. 3. Wojciech Muszyński. Warszawa: Ośrodek Karta, 2006, s. 104. ISBN 83-88288-23-7.
- Antoni Dudek, Jan Skórzyński, Paweł Sowiński, Opozycja w PRL: słownik biograficzny 1956-1989, Tom 2, Warszawa 2002, s. 103.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jan Michalski (minister) | Jerzy Kozłowski | Tadeusz Semadeni | Wiesław Kołodziejski | Józef Skutecki | Konrad Szymański | Jerzy Nowacki (opozycjonista) | Andrzej Baraniecki | Andrzej Wojtyła | Szymon Poradowski | Janusz Makowski | Piotr Jaźwiecki | Edward Graliński | Józef Kapłan | Bożena Maciejewska | Jan Antoni Radomicki | Maria Antczak | Władysław Klimaszewski | Waldemar Kuczyński | Adam HofmanOceń: Przemysław Górny