Jan Michalski (minister)


Jan Michalski, urodzony 17 grudnia 1875 roku w Kaliszu, to postać o bogatej biografii, która obejmowała zarówno działalność publiczną, jak i inżynieryjną. Jako polski inżynier, Michalski nie tylko angażował się w rozwój techniczny kraju, ale również aktywnie uczestniczył w ruchu niepodległościowym, co świadczy o jego patriotycznym oddaniu dla sprawy narodowej.

W trakcie swojej kariery politycznej pełnił kluczowe funkcje, w tym ministra aprowizacji w pierwszym rządzie Wincentego Witosa. Jego wpływ na politykę lokalną był równie znaczący, bowiem był burmistrzem takich miast jak Kalisz, Radom oraz Łowicz, gdzie z pewnością przyczynił się do ich rozwoju.

Życie Jana Michalskiego, które zakończyło się po 1936 roku, pozostaje ważnym fragmentem historii Polski, zwłaszcza w kontekście walki o niepodległość i rozwoju administracyjnego w okresie międzywojennym.

Życiorys

Wczesne życie

Jan Michalski był synem Michała oraz Ludwiki, z domu Przybylskiej. Po ukończeniu szkoły średniej w 1898 roku, opuścił swoje rodzinne miasto i przeniósł się do Berlina, gdzie rozpoczął współpracę z Polską Partią Socjalistyczną (PPS). W 1899 roku osiedlił się w Bremie, gdzie zaangażował się w budowę okrętów, m.in. u boku Tomasza Arciszewskiego. Kolejnym przystankiem w jego życiu była Szwajcaria, a dokładniej Fryburg, gdzie znalazł zatrudnienie jako mechanik w fabryce maszyn. To tam miała miejsce jego ważna znajomość z Ignacym Mościckim. W 1904 roku wrócił do Kalisza, kontynuując współpracę z PPS, a szczególnie w redakcji „Kaliskiego Kurierka Robotniczego”. W kwietniu 1905 roku został aresztowany, jednak szybko zwolniono go za kaucją. Po tych wydarzeniach zdecydował się na wyjazd do Niemiec, a do kraju powrócił tuż przed wybuchem I wojny światowej, obejmując stanowisko dyrektora fabryki zaopatrzenia armii.

Wielka Wojna

W okresie I wojny światowej Michalski przebywał w Rosji, dokładniej w Irkucku, gdzie został zesłany bez żadnego wyroku. Podczas swojego pobytu pracował jako dyrektor w fabryce obuwia, co pokazuje jego umiejętności zarządzania oraz adaptacji w trudnych warunkach.

II Rzeczpospolita

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Michalski objął stanowisko oficera prowiantowego w Kaliskim Pułku Piechoty Wojska Polskiego. Już w 1919 roku, dzięki swoim zdolnościom i popularności, został wybrany na prezydenta Kalisza. Jego głównym celem było odbudowanie zniszczonego miasta, a także interwencje w sprawie cen podstawowych produktów, takich jak chleb i ziemniaki, poprzez listy do premiera. W trakcie jego prezydentury udało się odbudować 34 posesje oraz 2 nowe szkoły. Jednak w 1921 roku, przez rosnący konflikt z Radą Miejską, zrezygnował z pełnionej funkcji.

2 czerwca 1921 roku Michalski został mianowany ministrem aprowizacji w rządzie Wincentego Witosa, gdzie miał ambitne plany na poprawę zaopatrzenia w kraju:

  • przeniesienie punktu ciężkości aprowidowania ludności z instytucji rządowych na społeczeństwo,
  • proponowanie zaopatrzenia w pierwszej kolejności osób pracujących,
  • ustalenie we współpracy z organizacjami społecznymi wymiany produktów wiejskich na miejskie.

Niestety, pomysły te nie zostały wprowadzone w życie, a Michalski w trakcie swojej kadencji jako minister wydał zaledwie dwa rozporządzenia dotyczące obrotu ziemią i produktami rolnymi. Z dniem 14 czerwca złożył dymisję, której przyjęcie miało miejsce 21 czerwca 1921 roku. Po zakończeniu swojej pracy w rządzie, powrócił do lokalnej polityki samorządowej, pełniąc m.in. rolę członka komisji likwidacyjnej Kaliskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu i uczestnicząc w radzie nadzorczej Banku Ziemi Kaliskiej. Otwarł również biuro techniczne zajmujące się konserwacją systemów wodno-kanalizacyjnych i grzewczych w Kaliszu. Ponadto w latach 1926-1927 był burmistrzem Radomia, a od czerwca 1929 do marca 1934 był burmistrzem Łowicza. Losy Michalskiego po roku 1936 pozostają nieznane.

Ordery i odznaczenia

Jan Michalski, wybitna postać w historii polskiego ministerstwa, został odznaczony wieloma nagrodami za swoje zasługi. Oto niektóre z jego osiągnięć:

  • Krzyż Niepodległości – nadany 2 maja 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
  • Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych.

Przypisy

  1. GrzegorzG. Kulka GrzegorzG., Jan Michalski (1875 – po 1936), [w:] ZbigniewZ. Girzyński, JarosławJ. Kłaczkow, WojciechW. Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 395-396, ISBN 978-83-67253-59-8.
  2. https://www.kalisz.pl/miasto/historia-samorzadu/kadencje-wladz-miasta
  3. https://dzienniklodzki.pl/poczet-burmistrzow-i-wlodarzy-lowicza-zdjecia/ar/13257246
  4. M.P. z 1933 r. nr 102, poz. 123.
  5. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 05.11.2021 r.]

Oceń: Jan Michalski (minister)

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:21