Waldemar Kuczyński

---

Życiorys

Okres PRL

W roku 1958 Waldemar Kuczyński zdał maturę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Asnyka w Kaliszu. Wersji lat 1959–1966 był on członkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej oraz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Następnie, między 1960 a 1965 rokiem, studiował na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zaangażował się w życie polityczne jako II sekretarz POP PZPR na swoim wydziale. W 1962, pod wpływem Karola Modzelewskiego, aktywnie uczestniczył w działalności Politycznego Klubu Dyskusyjnego.

W 1963 roku zaczął być inwigilowany przez służby bezpieczeństwa, posiadając sprawę operacyjnego rozpracowania (SOR) noszącą kryptonim „Rosomak”. Po ukończeniu nauki podjął pracę jako asystent na Wydziale Ekonomii UW. Jednak w 1966 roku został wydalony z PZPR i stracił pracę na uczelni. Ostatecznie otrzymał nakaz pracy w Zakładach Mechanicznych „Ursus”. W 1968 brał udział w dyskusjach z młodą inteligencją i uczestniczył w spotkaniach w obronie relegowanych studentów, takich jak Adam Michnik oraz Henryk Szlajfer. Po jednym z takich spotkań, odbywającym się 8 marca 1968, został aresztowany 10 marca i zwolniony po około sześciu miesiącach.

W okresie od 1973 do 1978 roku Kuczyński piastował stanowisko adiunkta w Instytucie Organizacji, Zarządzania i Ekonomiki Przemysłu Budowlanego. W 1977 roku podpisał list wzywający do powołania komisji sejmowej w celu zbadania wydarzeń robotniczych z czerwca 1976. W 1978 roku należy do założycieli Towarzystwa Kursów Naukowych, gdzie wykładał i publikował pracę na temat polskiej polityki gospodarczej lat 60. i 70., która nosiła tytuł „Po wielkim skoku” (1979). Była to pierwsza obszerna i krytyczna analiza polityki ekonomicznej ekipy Edwarda Gierka. Po tym okresie wydawał także prace w pismach drugiego obiegu oraz w „Robotniku”. Niestety, w maju 1978 roku w wyniku represji stracił pracę.

Czołowym momentem w roku 1980 stał się dla Kuczyńskiego apel 64 intelektualistów wołający o rozmowy z robotnikami w czasie strajków. 24 sierpnia 1980 został członkiem Komisji Ekspertów przy Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym w Gdańsku. W kolejnym roku, od stycznia 1981, był formalnie częścią Rady Programowo-Konsultacyjnej Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, a w marcu 1981 dołączył do redakcji „Tygodnika Solidarność” jako dyrektor działu ekonomicznego oraz zastępca redaktora naczelnego. Był jego głównym doradcą na obradach Komisji Rządowej odpowiedzialnej za Reformę Gospodarczą.

W wyniku wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku Kuczyński został internowany w ośrodkach w Białołęce i Jaworzu. Został uwolniony 12 lutego 1982, gdy zdiagnozowano ciężką chorobę jego córki. W sierpniu tego samego roku udał się z córką do Francji, aby kontynuować leczenie, gdzie pracował w École des hautes études en sciences sociales w Paryżu. Równocześnie był komentatorem Radia Wolna Europa oraz publicystą w takich pismach jak „Aneks”, „Kultura” oraz w nowojorskim „Nowym Dzienniku”.

III Rzeczpospolita

Kuczyński wrócił do Polski w lipcu 1989 roku, gdzie aktywnie uczestniczył w formowaniu rządu Tadeusza Mazowieckiego i w przygotowywaniu jego programu. Sugerował premierowi, aby Leszek Balcerowicz został ministrem finansów. W tym samym roku zostało go mianowane na podsekretarza stanu w Urzędzie Rady Ministrów, gdzie prowadził zespół doradców dla premiera. We wrześniu 1990 roku objął przewodnictwo nowo utworzonego Ministerstwa Przekształceń Własnościowych. Zainicjował prywatyzację przedsiębiorstw państwowych, w tym sprzedaż akcji pięciu kluczowych firm w ofercie publicznej. Przygotował także utworzenie Giełdy oraz Komisji Papierów Wartościowych. Mimo to, w styczniu 1991 roku zrezygnował z zajmowanego stanowiska, gdyż cały rząd odszedł ze stanowiska.

Był jednym z inicjatorów założenia Unii Demokratycznej, a później Unii Wolności, gdzie aktywnie działał w prezydiach i Radzie Politycznej tej partii. Do czerwca 2005 roku pozostawał w Partii Demokratycznej, a następnie stał się członkiem niezrzeszonym. Działał w radzie programowej Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. W 2005 roku uzyskał z IPN status pokrzywdzonego przez komunistyczne władze, a w 2018 roku z Urzędu do Spraw Kombatantów potwierdzenie, że był represjonowanym działaczem opozycji.

W roku 2018 Kuczyński został członkiem Rady Programowej Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana oraz Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. W latach 1999–2001 był głównym doradcą ekonomicznym premiera Jerzego Buzka. To właśnie na jego wniosek powstał obszerny Raport na temat stanu państwa i działalności rządu w latach 1997-2001, liczący ponad sześćset stron. Przez lata 2002–2006 uczył w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu oraz w Wyższej Szkole Humanistycznej w Pułtusku. Dodatkowo, w latach 2002–2005 zasiadał w Radzie Strategii Społeczno-Gospodarczej, która działała przy prezesie Rady Ministrów.

Współpracował jako dziennikarz i komentator, publikując w m.in. „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczpospolitej”, oraz tygodnikach „Wprost” i „Polityka”. Aktywnie komentuje wydarzenia polityczne i gospodarcze, w tym wypowiadając się dla Tok FM, TVN24 oraz Superstacji.

Życie prywatne

Waldemar Kuczyński jest synem Mariana Kuczyńskiego, który został tragicznie zamordowany w maju 1941 roku w Bloku XI obozu KL Auschwitz. Jego matka, Marianna z domu Pecold, po zakończeniu wojny podjęła decyzję o ponownym małżeństwie, tworząc rodzinę z Władysławem Radziejewskim.

Od 1966 roku jest mężem Haliny Flis-Kuczyńskiej. Para doczekała się trójki dzieci: Macieja, Doroty oraz Natalii, co świadczy o jego rodzinnej stronie życia.

Wybrane publikacje

Waldemar Kuczyński jest autorem wielu znaczących publikacji, które przyczyniły się do debaty publicznej w Polsce. Oto jego wybrane książki:

• Tropem Wielkiej Przemiany. Publicystyka 1989–2004, Scriptorium 2019,
• Przeciw Czwartej Rzeczpospolitej. Publicystyka 2004–2007, Poltext 2015,
• Solidarność w opozycji. Dziennik 1993–1997, Poltext 2012,
• Solidarność u władzy. Dziennik 1989–1993, Europejskie Centrum Solidarności 2010,
• Burza nad Wisłą. Dziennik 1980–1981, Iskry 2002,
• Agonia Systemu, Presspublica 1996,
• Zwierzenia zausznika, BGW 1992,
• Obóz, CDN 1982, Wydawnictwo „V” 1983, Aneks 1983, Herderbucherei (niem.) 1987,
• Po wielkim skoku, NOWA 1979, PWE 1981, Editori Riuniti 1981, Poltext 2012.

Dodatkowo, Kuczyński zrealizował również przekłady, w tym:

• Aron Kacenelinbojgen, Reprodukcja i optimum ekonomiczne (z jęz. rosyjskiego), PWE 1974,
• Leon Kantorowicz, Aleksandr Gorstko, Optymalne decyzje ekonomiczne (z jęz. rosyjskiego), PWE 1976,
• Jean Monnet, Wspomnienia (z jęz. francuskiego), Poltext 2015,
• Jean-Hervé Lorenzi, Mickael Berrebi, Świat Przemocy. Ekonomia światowa 2016–2030 (z jęz. francuskiego), Scholar 2017.

Warto również wspomnieć o jego działalności w zakresie redakcji, gdzie pełnił kluczowe role:

• Tadeusz Mazowiecki, polityk trudnych czasów – księga jubileuszowa, United Publishers 1997, redaktor,
• Księga „Dziesięciolecie Polski Niepodległej 1989–1999”, United Publishers, 2001, redaktor naczelny.

Odznaczenia i wyróżnienia

Waldemar Kuczyński otrzymał wiele orderów oraz odznaczeń za swoją działalność. Wśród nich znajduje się:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2001),
• Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych” (2018).

Dodatkowo, uhonorowano go licznymi nagrodami i wyróżnieniami, w tym:

• Nagroda Peryklesa (2014).

---

Oceń: Waldemar Kuczyński

---