Kazimierz Tyszka

---

Życiorys

Wczesne lata

Kazimierz Tyszka przyszedł na świat 13 marca 1872 roku w Kaliszu, w rodzinie Franciszka oraz Stanisławy z Niemczykiewiczów. Swoją edukację rozpoczął od szkoły realnej, którą ukończył w Warszawie. W roku 1897 zdobył dyplom inżyniera w prestiżowym Instytucie Technologicznym w Petersburgu.

W okresie od 1897 do 1918 roku Tyszka pełnił różne funkcje na terenie Rosji, do jego obowiązków należały m.in. następujące stanowiska:

• inżynier-konsultant Towarzystwa Kolei Bucharskiej (Общества Бухарской железной дороги),
• główny inżynier Towarzystwa Kolei Troickiej (Общества Троицкой железной дороги),
• główny inżynier Towarzystwa Kolei Fergańskiej (Общества Ферганской железной дороги),
• członek zarządu Towarzystwa Naftowego w Majkopie (Майкоп-Эйнемского нефтепромышленного общества),
• członek zarządu Rosyjskiego Towarzystwa Zakładów Metalurgicznych (Русского товарищества тигельных заводов).

W roku 1917, w okresie burzliwych wydarzeń rewolucji październikowej oraz toczącej się wojny domowej, Tyszka został pełnomocnikiem Czerwonego Krzyża, gdzie zajmował się opieką nad jeńcami oraz uchodźcami. Niestety, jego działalność zakończyła się długim aresztem – przez około pięć miesięcy był przetrzymywany przez władze bolszewickie. Ostatecznie do Polski powrócił dopiero w roku 1922.

II Rzeczpospolita

Po powrocie do ojczyzny, Tyszka został powołany do Komisji Mieszanej do spraw repatriacji z ZSRS, obejmując od 1923 roku funkcję przewodniczącego tejże komisji. W tym samym roku objął stanowisko ministra kolei żelaznych, a jego kandydaturę wsparł Julian Zdanowski. Tyszka zyskał również akceptację Polskiej Partii Socjalistycznej, która chcąc uniknąć dalszego kierowania przez Andrzeja Nosowicza, poparła jego nominację. Przyjaźń z premierem Władysławem Grabskim również miała duże znaczenie w jego karierze politycznej.

Na stanowisku ministra kolei Tyszka kilkakrotnie rozmawiał z przedstawicielami ruchu związkowego (Związek Zawodowych Pracowników Kolejowych RP – ZKK). Podjął decyzje mające na celu redukcję zatrudnienia na kolei oraz znacząco poprawił stan finansów budżetu kolejowego, doprowadzając do osiągnięcia dodatniego salda. Dnia 12 czerwca 1924 roku uchwalono ustawę definiującą zakres działań ministra kolei, co doprowadziło do przekształcenia resortu w ministerstwo kolei, którego Tyszka został szefem.

Kierując ministerstwem, koncentrował się na uruchomieniu nowego połączenia kolejowego łączącego Górny Śląsk z Gdynią. Kolejnym krokiem było oddanie do użytku pięciu odcinków linii kolejowych, w tym trasy Sierpc-Nasielsk.

Pod koniec rządów Grabskiego sytuacja stała się napięta; Tyszka został zaatakowany przez ZZK, który zarzucał mu nadmierną komercjalizację kolei, a także odnotowano krytykę ze strony polityków, w tym Kazimierza Bartla, dotycząca organizacji gospodarki opałowej. W ministerstwie doszło ponadto do konfliktu z wiceministrem Julianem Eberhardtem, któremu Tyszka zarzucił brak gospodarności.

Po rezygnacji z rządu, Kazimierz Tyszka obejmował różne funkcje, w tym członkostwo w Państwowej Radzie Komunikacyjnej oraz czołową rolę w Zarządzie Tramwajów Miejskich w Warszawie. Przez moment był także zarządcą w firmie „Przedsiębiorstwo Budowlane Inż. Stanisław Dworakowski i S-ka”. Pomimo zakończenia pracy w rządzie, Tyszka nie odciął się od polityki. W 1927 roku został członkiem stołecznej Rady Miejskiej jako przedstawiciel Gospodarczego Komitetu Obrony Polskości Warszawy, a w roku 1934 objął przewodnictwo w Zjednoczeniu Chrześcijańsko-Demokratycznym.

II wojna światowa

5 września 1939 roku, w trakcie obrony Warszawy, Kazimierz Tyszka został wyznaczony na stanowisko prezesa Stołecznego Komitetu Samopomocy Społecznej. Tego samego dnia, zaskakująco, opuścił miasto.

W latach 1941–1945 pełnił rolę doradcy ds. transportu dla Rządu Polskiego, który w tym czasie mieścił się w Londynie.

Dalsze lata

Po zakończeniu działań wojennych Tyszka pozostał na emigracji i osiedlił się w Londynie, gdzie zaangażował się w działalność zarządczą w Copthall Trading Co.

Zmarł 25 stycznia 1951 roku i został pochowany na St. Mary’s Catholic Cemetery, w katakumbach pod kaplicą gr. 28. W 2023 roku, jego szczątki zostały przywrócone do Polski i złożone w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 85).

Życie prywatne

W życiu osobistym Kazimierza Tyszki dużą rolę odgrywała jego rodzina. Był mężem Anieli, z którą dzielił wspólne życie i wychował syna Zygmunta. Ich związek ukazuje, jak ważne były dla niego relacje rodzinne i wartości rodzinne. Warto również zauważyć, że jego dziedzictwo trwa dzięki potomkom. Jego prawnukiem jest Stanisław Tyszka, poseł na Sejm III RP, który kontynuuje dziedzictwo rodziny Tyszków.

Działalność społeczna

Kazimierz Tyszka był osobą o silnym zaangażowaniu w działalność społeczną, co przejawiało się w różnych formach aktywności. Był aktywnym członkiem Stołecznego Komitetu Pomocy Bezrobotnym, gdzie jego prace koncentrowały się na wsparciu osób potrzebujących.

W dodatkowych obowiązkach brał także udział w zarządzaniu Komunalną Kasą Oszczędności miasta Warszawy. Jego troska o młodzież znalazła odzwierciedlenie w roli kuratora w domu wychowawczym im. ks. Baudouina, gdzie miał wpływ na rozwój i edukację dzieci.

Ponadto Tyszka pełnił funkcję przewodniczącego Społecznego Komitetu Funduszu Obrony Narodowej, co świadczy o jego przywiązaniu do kwestii narodowych i społecznych.

Jego profesjonalne umiejętności zaowocowały także obecnością w radach nadzorczych wielu instytucji gospodarczych, w tym Kompanii dla Handlu z Azją, gdzie miał wpływ na podejmowanie decyzji strategicznych.

Ordery i odznaczenia

Kazimierz Tyszka, wybitna postać w historii Polski, zdobył szereg wyróżnień i odznaczeń, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w rozwój kraju oraz działalność publiczną.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1938 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, odznaczenie wręczone 11 listopada 1936 roku,
• Krzyż Wielki Orderu Korony, otrzymany w Belgii w 1925 roku,
• Krzyż Wielki Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego, przyznany przez Stolicę Apostolską.

---

Oceń: Kazimierz Tyszka

---