Irena Trapszo-Chodowiecka, urodzona 16 lutego 1868 roku w Kaliszu, to niezwykle utalentowana polska aktorka teatralna. W ciągu swojego bogatego życia artystycznego, stała się również znaną recytatorką estradową, co przyczyniło się do popularyzacji sztuki słowa w Polsce.
Oprócz pracy na scenie, Irena pełniła także rolę pedagoga w lwowskiej szkole dramatycznej, gdzie dzieliła się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodymi adeptami sztuki teatralnej. Zmarła 8 kwietnia 1953 roku we Lwowie, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskim teatrze.
Życiorys
Irena Trapszo była córką AnastazegoTrapszo oraz Anny Eugenii Walerii z Ćwiklińskich, która w przeszłości nosiła nazwisko Gustaw. Urodzona jako dziecko z nieformalnego związku, jej rodzice usankcjonowali ten związek dopiero kilka lat po jej narodzinach. Już w młodym wieku Irena występowała na scenie razem z zespołem swojego ojca, zyskując pierwsze doświadczenia teatralne na prowincji.
Po śmierci matki przeniosła się do stolicy, a jej kariera rozwijała się w Warszawie, gdzie występowała w teatrach rządowych, takich jak Teatr Rozmaitości oraz Teatr Letni. W 1907 roku podjęła decyzję o przeniesieniu się do Lwowa, gdzie rozpoczęła pracę jako aktorka w Teatrze Miejskim. Irena zakończyła swoją działalność artystyczną w 1927 roku, przechodząc na emeryturę.
Warto zaznaczyć, że jej siostra, Tekla Trapszo, również miała swoje osiągnięcia artystyczne. Irena Trapszo-Chodowiecka była też ciotką Mieczysławy Ćwiklińskiej, która zasłynęła na scenie teatralnej. W 1893 roku poślubiła Edwarda Chodowieckiego, z którym dzieliła swoje życie.
Pomimo ciężkich czasów, w których Polacy byli przymusowo wysiedlani z Lwowa, Irena zdecydowała się pozostać w tym mieście, gdzie spędziła ostatnie lata swojego życia. Zmarła w 1953 roku i znalazła spoczynek na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Spektakle teatralne (wybór)
Irena Trapszo-Chodowiecka miała znaczący wpływ na polski teatr, czego dowodem są jej liczne spektakle.
- 1894 – Grube ryby, Teatr Rozmaitości w Warszawie,
- 1910 – Złote kajdany, Teatr Miejski Lwów,
- 1912 – Nerwowa awantura, Teatr Miejski Lwów,
- 1915 – Natręci, Teatr Miejski Lwów.
Odznaczenia
Przedstawiamy odznaczenia, które Irena Trapszo-Chodowiecka otrzymała w czasie swojej kariery:
- złoty Krzyż Zasługi, przyznany w 1938 roku,
- srebrny Wawrzyn Akademicki, nadany 7 listopada 1936 roku.
Przypisy
- M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za zasługi dla polskiej sceny”.
- Dekoracja Krzyżami Zasługi w Urzędzie Wojewódzkim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 70 z 26.03.1939 r.
- Stanisław Sławomir Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786-1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988. ISBN 83-04-02817-4.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Julian Klemczyński | Jerzy Jarnuszkiewicz | Ignacy Jasiński (malarz) | Fryderyk Stankiewicz | Paweł Jurek | Leopold Leon Lewandowski | Zbigniew Wojtyś | Bronisław Teodor Grabowski | Piotr Michera | Anastazy Dreszer | Zofia Dybowska-Aleksandrowicz | Władysław Rymkiewicz | Tomasz Wasiak | Benedykt Jerzy Dorys | Irena Grywińska | Andrzej May | Tomasz Sobczak (aktor) | Patryk Ignaczak | Władysław Kościelniak | Władysław StaszkowskiOceń: Irena Trapszo-Chodowiecka