Zofia Dybowska-Aleksandrowicz, która przyszła na świat 17 maja 1928 roku w Kaliszu, to postać niezwykle ważna w polskim świecie kultury. Urodzona w okresie międzywojennym, później zyskała uznanie jako reżyserka teatralna, a także specjalistka w dziedzinie dubbingu i dźwięku.
Nie tylko kierowała produkcjami teatralnymi, ale również weszła do historii jako promotorka polskiej szkoły dubbingowej, wnosząc istotny wkład w rozwój tej sztuki w naszym kraju. Zmarła 8 września 1989 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w kulturze polskiej.
Życiorys
Rodzicami Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz byli Maria Dybowska oraz Stefan Dybowski, który pełnił funkcję ministra kultury i sztuki w pierwszym rządzie Józefa Cyrankiewicza.
W 1952 roku ukończyła studia na wydziale historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie w 1955 roku zrealizowała dyplom na wydziale reżyserii w PWSF w Łodzi. Już w trakcie nauki, Zofia zdołała zrealizować dwie etiudy: „Przygoda Lucynki” w 1953 roku oraz „Dzień z 'Groteską'” w 1955 roku.
Po zakończeniu edukacji, znalazła zatrudnienie w Studiu Opracowań Filmów w Warszawie. Niestety, tragicznie zakończyła życie w wieku 61 lat. Została zamordowana w swoim mieszkaniu na Starym Mieście w Warszawie, gdzie spoczywała z matką. Sprawca zadał jej 24 ciosy nożem w serce, zaś śpiącej wówczas 89-letniej matce podcięto gardło. Te brutalne zbrodnie nigdy nie zostały rozwiązane, a same okoliczności, które ich dotyczyły, są źródłem wielu spekulacji i kontrowersji.
W 2009 roku, po dwudziestu latach od morderstwa, specjaliści z warszawskiej sekcji Archiwum X postanowili wznowić śledztwo w tej sprawie w nadziei na odkrycie tożsamości sprawców. Dnia 3 kwietnia 2009 roku, w magazynie reporterów Interwencja, emitowanym przez telewizję Polsat, zaprezentowano materiał relacjonujący przebieg tegoż śledztwa, w którym wystąpiła również Miriam Aleksandrowicz.
Z Tadeuszem Aleksandrowiczem, reżyserem teatru telewizji, Zofia Dybowska-Aleksandrowicz doczekała się dwóch córek: Miriam i Małgorzaty.
Odznaczenia
Wśród licznych osiągnięć Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz, wymienia się szereg istotnych odznaczeń, które świadczą o jej wkładzie w rozwój kultury i społeczeństwa. Poniżej przedstawiamy listę najważniejszych wyróżnień, jakie otrzymała:
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- złoty krzyż zasługi,
- zasłużony działacz kultury,
- „za zasługi dla miasta Warszawy”.
Filmografia
Reżyseria dubbingu
Zofia Dybowska-Aleksandrowicz ma na swoim koncie wiele znakomitych projektów w zakresie reżyserii dubbingu, które przyczyniły się do wzbogacenia polskiej kinematografii. Do najbardziej znaczących tytułów, nad którymi pracowała, należą:
- 1987: Tylko Manhattan,
- 1986: Piotr Wielki,
- 1985: Przyłbice i kaptury,
- 1985: C.K. Dezerterzy,
- 1983: Straszydła,
- 1982: Syn gór,
- 1981: Za krzakiem tarniny,
- 1980: Przygody barona Munchausena,
- 1980: Pies, który śpiewał,
- 1980: Krach Operacji Terror,
- 1979: Na tropie kłusownika,
- 1979: I ty zobaczysz niebo,
- 1979: Śnieżyczka i Różyczka,
- 1978: Pod borsuczą skałą,
- 1977: Anna Karenina,
- 1977: Odbicia światła,
- 1976: Pogoda dla bogaczy,
- 1976: Podróż kota w butach,
- 1976: Ja, Klaudiusz,
- 1975: Premia,
- 1975: Mała syrenka,
- 1975: Piraci na Pacyfiku,
- 1975: Skarb na wyspie,
- 1974: Nadieżda,
- 1974: Eneida,
- 1973: Pygmalion,
- 1973: Adaś i Ola,
- 1973: Czarodziejskie dary,
- 1973: Żółtodziób,
- 1973: Plac Czerwony,
- 1973: Siedemnaście mgnień wiosny,
- 1972: Lala,
- 1972: Jeże rodzą się bez kolców,
- 1972: Słoń z indyjskiej dżungli,
- 1972: Pilot helikoptera,
- 1972: Trzej świadkowie,
- 1972: Sześć żon Henryka VIII,
- 1972: Rodzina Straussów,
- 1971: Śniegowe skrzaty,
- 1971: Królowa Elżbieta,
- 1971: Kapitan Florian z młyna,
- 1971: Białe czaple,
- 1971: Najlepsze lata w życiu mężczyzny,
- 1970: Nie drażnić cioci Leontyny,
- 1970: Zerwanie,
- 1970: Umrzeć z miłości,
- 1970: Jego Wysokość Towarzysz Książę,
- 1969: Wujaszek Czarodziej,
- 1969: Pippi,
- 1969: Charlie Brown i jego kompania,
- 1969: Zbrodnia i kara,
- 1968: Szósty lipca,
- 1968: Nie do obrony,
- 1967: Wyzwanie dla Robin Hooda,
- 1967: Wielki wąż Chingachgook,
- 1966: Sprawa Barnaby Kosa,
- 1966: Lebiediew kontra Lebiediew,
- 1966: Przed wojną,
- 1966: Winnetou i Apanaczi,
- 1965: Strzał we mgle,
- 1965: Kopciuszek w potrzasku,
- 1965: Casanova znad Dunaju,
- 1964: Twarzą w twarz,
- 1964: Bajka o zmarnowanym czasie,
- 1964: Serca trzech dziewcząt,
- 1964: Wizyta starszej pani,
- 1964: Czy macie w domu lwa?,
- 1963: Ikaria XB 1,
- 1963: Dzielnica kruków,
- 1963: Spotkali się latem,
- 1963: Towarzysz regent,
- 1963: Ciotki na rowerach,
- 1963: Królewna i rybak,
- 1962: Sztubackie kłopoty,
- 1962: Próba terroru,
- 1962: Doktor Fabrizius działa,
- 1962: W pogoni za meteorytem,
- 1962: Julio, jesteś czarująca,
- 1962: Drugi tor,
- 1961: Wyrok w Norymberdze,
- 1961: Gdy drzewa były duże,
- 1960–1966: Między nami jaskiniowcami (wersja z lat 70.),
- 1960: Wehikuł czasu,
- 1960: Podróż balonem,
- 1960: Następcy tronów,
- 1960: Gorsza miłość,
- 1959: Sombrero,
- 1959: O chłopie, co okpił śmierć,
- 1959: Sztubak,
- 1959: Syn skazańca,
- 1959: Anatomia morderstwa,
- 1958: Przygoda w Bamsdorf,
- 1958: Latawiec z końca świata,
- 1957: Dwunastu gniewnych ludzi (wersja z lat 70.),
- 1957: Nowa atrakcja,
- 1951: Alicja w Krainie Czarów,
- tamte lata, tamta dolina,
- odyseja,
- saga rodu Forsyte’ów,
- droga przez mękę,
- rodzina Boussardellów,
- lata marzeń i złudzeń,
- mezalians,
- byłam głupią dziewczyną,
- zwycięzca.
Dialogi
W dziedzinie dialogów, Dybowska-Aleksandrowicz również pozostawiła znaczący ślad. Niektóre z jej dzieł to:
- 1986: Porwanie w Tiutiurlistanie,
- 1983–1989: W krainie czarnoksiężnika Oza,
- 1983: Przygody błękitnego rycerzyka.
Postsynchrony
W obszarze postprodukcji, szczególnie w zakresie postsynchronizacji, Zofia pracowała nad:
- 1989: Ostatni dzwonek,
- 1986: Na kłopoty… Bednarski.
Drugi reżyser
W swojej karierze pełniła także rolę drugiego reżysera, w tym w filmie:
- 1970: Abel, twój brat.
Realizacja
Udział w realizacji filmów to kolejna ważna część jej dorobku artystycznego. Właściwie zrealizowane projekty to:
- 1968: Ambasadorowie w granatowych mundurach,
- 1967: Stolica nad Szprewą,
- 1967: Nim zabłyśnie gwiazda (o Annie German),
- 1967: Ballada z Via Margutta,
- 1966: Marynarka to męska przygoda (w filmie zaangażowana piosenkarka Anna German),
- 1966: Hotel w obłokach,
- 1966: Dar oceanu,
- 1965: Ziemia zabrana morzu,
- 1965: Wołga, Wołga,
- 1965: Teatry Rzymu,
- 1965: Spotkania z kazaniem,
- 1965: Miasto wyrosłe z pałacu,
- 1965: Kawior i celuloza.
Przypisy
- a b c d e f g Seria morderstw na Starówce polsat.pl, 03.04.2009 r. [dostęp 28.12.2011 r.]
- Zofia Dybowska-Aleksandrowicz. filmpolski.pl. [dostęp 28.11.2009 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Irena Trapszo-Chodowiecka | Julian Klemczyński | Jerzy Jarnuszkiewicz | Ignacy Jasiński (malarz) | Fryderyk Stankiewicz | Paweł Jurek | Leopold Leon Lewandowski | Zbigniew Wojtyś | Bronisław Teodor Grabowski | Piotr Michera | Władysław Rymkiewicz | Tomasz Wasiak | Benedykt Jerzy Dorys | Irena Grywińska | Andrzej May | Tomasz Sobczak (aktor) | Patryk Ignaczak | Władysław Kościelniak | Władysław Staszkowski | Piotr SkibaOceń: Zofia Dybowska-Aleksandrowicz