Leopold Leon Lewandowski, urodzony 14 marca 1831 roku w Kaliszu, a zmarły 22 listopada 1896 roku w Warszawie, był nie tylko utalentowanym skrzypkiem, ale również dyrygentem, kompozytorem, dyrektorem orkiestry oraz publicystą. Jego życie artystyczne i dorobek muzyczny zapisały się trwale w polskiej kulturze muzycznej.
Był on synem kaliskiego weterynarza Jakuba Levi oraz Rozalii Leontyny Wolfsohn. W 1840 roku jego rodzina zmieniła wyznanie na ewangelicko-augsburskie oraz przyjęła nowe nazwisko – Lewandowski, a Leopold, przy chrzcie, zyskał także chrześcijańskie imiona. W młodzieńczych latach uczył się w Wyższej Szkole Realnej w Kaliszu, gdzie towarzyszył mu starszy kolega, poeta Adam Asnyk, oraz lekarz Henryk Dobrzycki. Już w wieku 15 lat wystąpił na scenie jako skrzypek, co zainaugurowało jego karierę muzyczną.
W wieku 19 lat Lewandowski przeniósł się do Warszawy, gdzie zdobył angaż jako skrzypek w orkiestrze Teatru Wielkiego po wygraniu konkursu. To właśnie tam, wykonując utwory pod okiem znakomitych nauczycieli, takich jak Jan Hornziel i Kazimierz Baranowski, rozwijał swoje umiejętności, dorabiając jednocześnie występami na wieczorach tanecznych w prywatnych domach.
Już około 1855 roku Lewandowski stworzył własną orkiestrę i zaczął występy na Woli. Po reorganizacji orkiestry w 1857 roku, jego zespół zyskał popularność w znanym warszawskim Teatrze Rozmaitości i Ogrodzie Saskim. Dzięki występom na rozlicznych balach i imprezach, Lewandowski zdobył znaczną renomę w Warszawie, nie zaniedbując przy tym muzyki poważnej, grając w Kwartecie Warszawskim, uznawanym za kwartet smyczkowy Baranowskiego.
W swoim dorobku kompozytorskim miał około 350 utworów. Jego twórczość koncentrowała się na muzyce tanecznej, czerpiąc inspiracje z motywów ludowych: mazurów, polek, walców, kujawiaków oraz oberków. Szczególnie znane były jego mazury, które zdobyły uznanie w europejskich stolicach takich jak Berlin, Paryż czy Wiedeń.
Dodatkowo Lewandowski posługiwał się pseudonimem Lopek, pisząc humoreski, anegdoty oraz szkice z życia Warszawy, co ukazywało jego niezrównaną znajomość ludowych typów oraz gwary warszawskiej. Pseudonim ten kontynuował również jego dalszy krewny – aktor Kazimierz Krukowski, który urodził się w 1901 roku.
W życiu osobistym był żonaty z Aleksandrą Lutostańską, z którą miał cztery córki: Paulinę, Klotyldę, Wandę Karolinę oraz Stefanię. Prawdopodobnie po ślubie Lewandowski zmienił wyznanie na rzymskokatolickie, ponieważ jego grób znajduje się na warszawskich Powązkach i wciąż istnieje (kwatera F/G-6-18/19).
Przypisy
- Lewandowski, Leopold [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 11.01.2024 r.]
- a b c d e f g Leopold Lewandowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 11.01.2024 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: LEWANDOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 16.02.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zbigniew Wojtyś | Bronisław Teodor Grabowski | Piotr Michera | Anastazy Dreszer | Iga Wyrwał | Malla Carl | Joachim Lamża | Rafał Zieliński | Stanisław Kędzia | Maria Morska | Paweł Jurek | Fryderyk Stankiewicz | Ignacy Jasiński (malarz) | Jerzy Jarnuszkiewicz | Julian Klemczyński | Irena Trapszo-Chodowiecka | Zofia Dybowska-Aleksandrowicz | Władysław Rymkiewicz | Tomasz Wasiak | Benedykt Jerzy DorysOceń: Leopold Leon Lewandowski