Jerzy Antoni Nawrotek, znany również pod przybranym nazwiskiem Jerzy Bukowski, a także noszącym pseudonimy Medyk oraz Jeżyk, to postać o bogatej biografii.
Urodził się 12 sierpnia 1922 roku w Kaliszu, a swoje życie zakończył 29 listopada 2014 roku w Koninie.
Był polskim lekarzem, który swoje umiejętności i wiedzę wykorzystywał w służbie społecznej, a także aktywnym społecznikiem, który angażował się w różne inicjatywy mające na celu poprawę jakości życia innych.
Jako harcerz dał się poznać jako osoba zaangażowana w życie lokalnej społeczności, a jego działania na rzecz młodzieży miały niebagatelne znaczenie.
W czasie II wojny światowej walczył jako żołnierz Armii Krajowej, uczestnicząc w ważnych wydarzeniach, takich jak powstanie warszawskie, co czyni go osobą o heroicznej przeszłości.
Życiorys
Młodość
Jerzy Antoni Nawrotek był synem Antoniego i Stefani Nawrotków. Zanim wybuchła II wojna światowa, jego rodzina przeprowadziła się z Kalisza do Konina. Już w 1933 roku dołączył do gimnazjalnej drużyny harcerskiej w swoim mieście, gdzie rozpoczął kształtowanie swojego charakteru i zaangażowania społecznego.
II wojna światowa
W sierpniu 1939 roku Jerzy został powołany do służby pomocniczej w Komisji Poborowej Środków Transportu. Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji przeniósł się do Warszawy. Tam uczestniczył w tajnych kompletach organizowanych przez Liceum im. Adama Mickiewicza, jednocześnie pracując w fabryce silników elektrycznych na ulicy Terespolskiej oraz potajemnie studiując medycynę w Szkole Zawodowej dla Kształcenia Pomocniczego Personelu Lekarskiego Doktora Zaorskiego. Jego przyjęcie na studia było warunkowe, jako że nie posiadał „dużej” matury.
W maja 1943 roku stał się żołnierzem Kedywu. Brał aktywny udział w zdobywaniu broni oraz samochodów od niemieckiego okupanta. 8 marca 1944 roku, w towarzystwie innych członków ruchu oporu, przejął niemiecki wóz pancerny. Wkrótce potem ochraniał transporty broni dla Armii Krajowej w Warszawie. Walcząc jako żołnierz Armii Krajowej, brał udział w Powstaniu Warszawskim, przynależąc do zgrupowania „Radosław” i Oddziału Dyspozycyjnego „Broda 53”, a także kompanii „Topolnicki”. W trakcie walk w dniu 5 sierpnia 1944 roku został ranny w głowę podczas zdobywania „Gęsiówki”, jednak szybko powrócił do swoich towarzyszy.
Uczestniczył w walkach na cmentarzach Woli oraz w rejonie byłego getta warszawskiego. Jerzy był jednym z obrońców ostatniej pozycji powstańczej zlokalizowanej przy ul. Wilanowskiej 1 na Czerniakowie. W powstaniu przeszedł szlak bojowy od Woli, przez Stare Miasto oraz warszawskie kanały, aż po Śródmieście, a finalnie dotarł do Górnego Czerniakowa. Po kapitulacji powstania, podobnie jak wielu innych, opuścił Warszawę razem z ludnością cywilną, a następnie znalazł się w obozie przejściowym w Pruszkowie.
Czasy powojenne
Po zakończeniu wojny Jerzy Nawrotek z sukcesem ukończył medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1948 roku rozpoczął pracę w Szpitalu Powiatowym w Jędrzejowie, a rok później ukończył Kurs Przeszkolenia Oficerów w Łodzi. Od tego momentu był lekarzem wojskowym, pracując w Wojskowym Szpitalu Klinicznym w Łodzi, w jednostce nr 1904, a również w Szpitalu Wojskowym na Wyspie Wolin oraz w Batalionie Obrony Przeciwchemicznej w Miliczu. Od 1955 roku dowodził jednostką nr 1271 Batalionu Sanitarnego, wchodząc w skład Dywizji Pancernej.
W 1957 roku Jerzy Nawrotek wrócił do Konina, gdzie podjął pracę w szpitalu powiatowym. W 1964 roku objął kierownictwo stacji konińskiego pogotowia ratunkowego, gdzie zrealizował sprowadzenie jednej z pierwszych w kraju karetek reanimacyjnych. Następnie w 1979 roku został kierownikiem Wojewódzkiej Poradni Chirurgicznej. W 1987 roku jego zasługi zostały docenione poprzez mianowanie go stałym zastępcą Rzecznika Dobra Służby Zdrowia. Jerzy Nawrotek przez wiele lat pełnił również funkcję Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Lekarzy.
W 1989 roku przeszedł na emeryturę, ale aż do połowy lat 90. nadal pracował w poradni chirurgicznej, a do 2002 roku orzekał jako lekarz w zakresie powypadkowym. Był aktywnym członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża, pełniąc funkcje wiceprezesa na poziomie powiatowym oraz będąc członkiem zarządu wojewódzkiego. Od 1957 roku związany był z Ligą Obrony Kraju oraz Polskim Towarzystwem Lekarskim. Jerzy Nawrotek był również współzałożycielem i pierwszym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Konina, a od 1987 roku pełnił funkcję wiceprezesa. Dodatkowo, od 1979 roku był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, a także Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz Środowiska Batalionu „Zośka” w Warszawie.
Zmarł 29 listopada 2014 roku w Koninie. Jego pogrzeb odbył się kilka dni później, 3 grudnia, w kościele parafialnym pod wezwaniem św. Wojciecha w Morzysławiu. W uroczystościach pogrzebowych brała udział m.in. asysta honorowa 33. Bazy Lotnictwa Transportowego w Powidzu. Ostatecznie spoczął na lokalnym cmentarzu komunalnym.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Antoni Nawrotek dwukrotnie otrzymał wiele istotnych odznaczeń za zasługi i odwagę w służbie dla kraju. Wśród nich wyróżniają się: Krzyż Walecznych, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Warszawski Krzyż Powstańczy.
Oprócz tego, podczas swojej kariery, został odznaczony także:
- Krzyżem Armii Krajowej,
- Medalem za Warszawę,
- Krzyżem Partyzanckim,
- Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami,
- Odznaką Weterana Walk o Niepodległość,
- Odznaką za Zasługi dla Miasta Konina,
- Odznakami Honorowymi PCK w stopniach I-IV,
- Odznaką „Zasłużony Działacz LOK”.
Te wszystkie wyróżnienia są dowodem na jego ważny wkład w walkę o wolność oraz pomoc w odbudowie po wojnie.
Przypisy
- a b c d e f g h Powstańcze Biogramy - Jerzy Nawrotek [online], www.1944.pl [dostęp 25.12.2023 r.]
- a b c d e f g Archiwum Historii Mówionej - Jerzy Antoni Nawrotek [online], www.1944.pl [dostęp 25.12.2023 r.]
- a b c d e f g h i j k l m n Konin archiwum - Pożegnanie Powstańca Warszawy [online], www.konin.pl [dostęp 25.12.2023 r.]
- Historia Towarzystwa - Towarzystwo Przyjaciół Konina [online], www.tpk.konin.pl [dostęp 25.12.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Ludwik Adolf Neugebauer | Jakub Rogowicz | Wanda Poradowska | Halina Pilawska | Robert Bernhardt | Jakub Pinczewski | Dawid Flamm | Marian Allan Weiss | Jan Zawartka | Edmund Modrzejewski | Henryk Makower | Paweł Schroeter | Stanisław Iwankiewicz | Kajetan Kostecki | Piotr Kostecki | Barbara Dołęgowska | Franciszek Ludwik NeugebauerOceń: Jerzy Antoni Nawrotek