Jan Czarny, znany także jako Jan Czerny, to postać, która na trwałe wpisała się w polską kulturę literacką i artystyczną. Urodził się 15 lipca 1918 roku w Kaliszu, a zmarł 3 listopada 1985 roku w Łodzi. Był poetą, prozaikiem, satyrykiem, tłumaczem literatury radzieckiej oraz czeskiej, a także autorem tekstów estradowych i scenariuszy filmów animowanych. Do jego wszechstronnych talentów należy również malarstwo.
Jan Czarny ukończył Gimnazjum im. Asnyka w Kaliszu, co stanowiło fundament jego edukacji artystycznej. Następnie kształcił się w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Niestety, jego młodość została naznaczona trudnymi doświadczeniami, ponieważ w latach 1939–1943 przebywał w obozie jenieckim w ZSRR. Po wojnie, w latach 1943–1946, służył w Ludowym Wojsku Polskim, a po demobilizacji osiedlił się w Łodzi.
W 1945 roku Jan Czarny zadebiutował jako satyryk w łódzkiej prasie, co rozpoczęło jego działalność artystyczną na szerszą skalę. Przez trzy dekady, od 1948 do 1978 roku, pełnił funkcję redaktora w Studiu Opracowań Filmów. W 1959 roku zdobył nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za swoje przekłady czeskiej satyry.
Współpraca z takimi publikacjami jak tygodnik "Odgłosy" oraz kwartalnik "Osnowa" była dla niego ważnym etapem w karierze. Jan Czarny pisał krytyki dotyczące sztuki i literatury, a także wstępy do katalogów wystaw artystycznych, wzbogacając tym samym polski dyskurs artystyczny. W 1957 roku był pomysłodawcą oraz współzałożycielem Piątego Koła, które łączyło wybitnych artystów Łodzi oraz organizowało liczne wystawy i publikacje poetycko-malarskie.
W 1962 roku jego talent zaowocował wyróżnieniem na festiwalu w Oberhausen za film animowany, do którego przygotował scenariusz. Jan Czarny był również aktywnym członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP) oraz Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS), co potwierdza jego zaangażowanie w sprawy kultury.
W uznaniu jego osiągnięć artystycznych, został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Medalem „Zasłużonym na Polu Chwały” oraz Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”. Jan Czarny pozostaje symbolem twórczości literackiej i artystycznej, która przyczyniła się do rozwoju polskiej kultury.
Życie prywatne
W latach 1984–1985, Jan Czarny był w związku małżeńskim z Lucyną Skompską, osobą znaną jako poetka oraz krytyczka literacka. Informacje na temat jego życia osobistego można znaleźć w różnych publikacjach.
Po zakończeniu jego drogi życiowej, został pochowany na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi, gdzie znajduje się w kwaterze XVIII, rządzie 1, w grobie numer 62.
Więcej szczegółów o Lucynie Skompskiej dostępnych jest pod tym linkiem: Lucyna Skompska.
Z kolei na temat samego miejsca spoczynku, można przeczytać więcej tutaj: cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi.
Twórczość
Jan Czarny to autor, którego twórczość obejmuje różnorodne formy literackie. Poniżej przedstawione są jego kluczowe dzieła:
- Fraszki,
- Spojrzenia (poezja),
- 333 fraszki,
- Fraszki i antyfraszki,
- Tresowany motyl (opowiadania),
- Albinos (powieść),
- Zacieki (powieść),
- Epigranaty: fraszki, aforyzmy,
- Korekta śniegu (poezja),
- Fabryka kurzu (opowiadania),
- Obroża nie wszystkich obraża (wybór aforyzmów).
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Daniel Spaleniak | Stanisław Goszczurny | Jan Ptaszyn Wróblewski | Tadeusz Petrykowski (literat) | Natalia Gałczyńska | Józef Wiłkomirski | Eve Zaremba | Barbara Marszel | Zdzisława Sośnicka | Urszula Zybura | Teodor Tripplin | Ludwik Tripplin | Dariusz Sośnicki | Ignacy Lewandowski (aktor) | Andrzej Polkowski (aktor) | Olga Koszutska | Tekla Trapszo | Adam Asnyk | Arkadiusz Pacholski | Tadeusz KulisiewiczOceń: Jan Czarny