Mieczysław Jasnowski

---

Życiorys

W okresie II wojny światowej Mieczysław Jasnowski został przemusowo wywieziony do pracy w III Rzeszy, gdzie przebywał w latach 1940–1944. Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, przystąpił do egzaminu maturalnego w I Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Asnyka w Kaliszu.

W latach 1945–1955 mieszkał we Wrocławiu. To właśnie tam, w 1950 roku, ukończył studia na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej. Po zakończeniu edukacji rozpoczął pracę jako pracownik naukowy na tej uczelni.

W 1955 roku Mieczysław przeprowadził się do Szczecina, gdzie podjął się wykładowstwa w nowo utworzonej Wyższej Szkole Rolniczej. Udało mu się uzyskać doktorat w 1958 roku, a habilitację w 1962. W roku 1970 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a osiem lat później tytuł profesora zwyczajnego. W swojej karierze był odpowiedzialny za zorganizowanie oraz kierowanie Zakładem Torfoznawstwa, a od 1968 roku kierował także Katedrą Botaniki.

W 1990 roku przeszedł na emeryturę, kończąc tym samym swoje aktywne życie zawodowe.

Praca naukowa

Mieczysław Jasnowski, znany badacz torfowisk, głęboko zaangażował się w badania nad szatą roślinną wielu regionów Polski. W jego pracach znalazły się obszary takie jak Pomorze Zachodnie, Ziemia Szczecińska, Karkonosze, Gór Izerskich, Warmii i Mazur oraz Pojezierze Iławskie. Jego rozpoznania geobotaniczne Pomorza miały na celu zapewnienie ochrony prawnej najcenniejszym obiektom przyrodniczym.

Wspólnie z prof. Stanisławem Tołpą Mieczysław Jasnowski opracował klasyfikację torfów, która obejmowała zarówno Polskę, jak i Europę, co miało miejsce w roku 1964. Jako autor ponad 200 rozpraw, monografii oraz artykułów naukowych, a także podręczników akademickich, Jasnowski stworzył także około 100 ekspertyz, które służyły gospodarce. Wśród jego osiągnięć znajdowały się liczne prace kartograficzne.

Badacz ten opracował również sieć 86 rezerwatów przyrody oraz 3 parki krajobrazowe na Pomorzu, w tym Drawieński Park Narodowy. W ramach współpracy międzynarodowej przyczynił się do rozwoju Parku Krajobrazowego Dolina Dolnej Odry. Jako pedagog, Mieczysław wykształcił wielu specjalistów, w tym studentów i doktorantów z takich krajów jak Niemcy, Holandia oraz Wielka Brytania.

Jego działalność naukowa obejmowała wykłady w uznawanych na całym świecie uczelniach, takich jak Cambridge, Preston, Monfort, Nottingham, a także w Berlinie i Greifswaldzie. Ponadto, prowadził zajęcia praktyczne na torfowiskach zarówno w Irlandii, jak i w Polsce. Był aktywnym członkiem wielu gremiów oraz towarzystw naukowych w Europie i brał udział w pracach kilku komitetów Polskiej Akademii Nauk oraz Państwowej Rady Ochrony Przyrody.

Mieczysław Jasnowski był również współtwórcą oraz konsultantem Telewizyjnego Technikum Rolniczego, co podkreśla jego znaczącą rolę w kształtowaniu edukacji w obszarze nauk przyrodniczych.

Praca organizacyjna

Profesor Mieczysław Jasnowski pełnił ważną rolę w działalności różnych stowarzyszeń naukowych. Był nim członkiem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, a także długoterminowym przewodniczącym Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Dodatkowo, jego obecność w Zarządzie Głównym PTB oraz pełnienie funkcji wiceprezesa w jednej kadencji pokazuje jego zaangażowanie w rozwój botaniky w Polsce.

Na poziomie międzynarodowym, Jasnowski był częścią kilku istotnych towarzystw, takich jak Internationale Gesellschaft für Moorforschung oraz International Peat Society. W kraju był członkiem Komitetu Botaniki Polskiej Akademii Nauk (PAN) oraz Komitetu Ochrony Przyrody. Jego aktywność obejmowała również Państwową Radę Ochrony Przyrody, gdzie przez szereg lat przewodniczył Komisji Ochrony Torfowisk.

Jako przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Przyrody w Szczecinie, odegrał kluczową rolę w tworzeniu obiektów prawnie chronionych na Pomorzu Zachodnim. Opracował projekt ochrony prawnej torfowisk w Polsce i skutecznie reprezentował nasz kraj w UNESCO w programie TELMA, gdzie w 1967 roku omawiał problemy związane z ochroną mokradeł.

Jasnowski był także aktywnym uczestnikiem międzynarodowych konferencji i kongresów; w Polsce pełnił rolę współorganizatora, natomiast na wystąpieniach zagranicznych (w NRD, na Węgrzech, w RFN, Finlandii, ZSRR, we Francji oraz w Anglii) pełnił funkcję prelegenta. Jego wykłady odbywały się na renomowanych uczelniach, takich jak Berlin, Greifswald, Cambridge, Preston, Montford i Nottingham, co świadczy o jego renomowanej pozycji akademickiej.

W dodatku, współpracował z Telewizją Polską w ramach Telewizyjnego Technikum Rolniczego w latach 1972–1981 oraz z BBC, gdzie był konsultantem programu „Bellamy’s Europe” w 1976 roku. Jego działalność medialna przyczyniła się do popularyzacji wiedzy na temat ochrony przyrody i torfowisk w Polsce.

Ważniejsze publikacje

Wśród kluczowych prac Mieczysława Jasnowskiego, można wymienić wiele znaczących pozycji, które przyczyniły się do rozwoju botaniky oraz ochrony środowiska w Polsce. Jego prace niosą cenne informacje na temat roślinności torfowisk oraz bioróżnorodności. Oto niektóre z nich:

• Flora mchów z czwartorzędowych osadów torfowisk reofilnych, opublikowana w „Acta Soc. Bot. Pol.” w 1957 roku, na stronie 597–629,
• Roślinność torfowiska Smolniki nad Zalewem Szczecińskim, publikacja w „Przyr. Pol. Zach.” z 1958 roku, na stronach 123–138 (współautor: J. Jasnowska, Cz. Kwarta),
• Torfowisko wysokie w dolinie Odry u jej ujścia do Zalewu Szczecińskiego, zawarte w „Zesz. Probl. Post. Nauk Roln.” z 1960 roku, strony 99–124,
• Charakterystyka botaniczna i biologiczna kukurydzy, w redakcji K. Ruebenbauera, publikacja w książce „Kukurydza” z 1964 roku, na stronach 9–28 (współautor: J. Jasnowska),
• Budowa i roślinność torfowisk Pomorza Szczecińskiego, Tom 10, STN, wydane przez Szczecińskie Towarzystwo Naukowe w 1982 roku,
• Ginące torfowiska wysokie i przejściowe w pasie nadbałtyckim Polski, opublikowane w „Ochrona Przyrody” w 1968 roku, na stronach 69–124 (współautorzy: J. Jasnowska, S. Markowski),
• Przewodnik po województwie szczecińskim, wydany przez Ligę Ochrony Przyrody w 1971 roku,
• Warunki siedliskowe i szata roślinna torfowiska nakredowego w rezerwacie Tchórzyno na Pojezierzu Myśliborskim, opublikowane w „Ochr. Przyr.” w 1972 roku, strony 157–323 (współautorzy: J. Jasnowska, W. Kowalski, S. Markowski, J. Radomski),
• Rośliny naczyniowe torfowisk Pomorza Szczecińskiego – Uzupełnienie II, w „Fragm. Flor. Geobot.” z 1972 roku, na stronach 239–254 (współautorzy: J. Jasnowska, S. Markowski),
• Mszarnik wrzoścowy Ericetum tetralicis balticum w projektowanych rezerwatach torfowiskowych, opublikowane w „Chrońmy Przyr. Ojcz.” w 1973 roku, na stronach 54–56 (współautor: J. Jasnowska),
• Torfowiska i tereny bagienne w Polsce, w opracowaniu Kac N.J. zawartym w książce „Bagna kuli ziemskiej”, PWN, 1973,
• Projekt atlasu i syntezy torfowisk obszaru Pomorza Zachodniego, uwzględnione w sprawozdaniu z kongresu Poznań 21–24.09.1976, wyd. Czas. Techn. NOT, strony 147–151 (współautorzy: J. Jasnowska, S. Markowski),
• Nasza przyroda: województwo wrocławskie, legnickie, jeleniogórskie, wałbrzyskie, wydane przez Ligę Ochrony Przyrody w 1977 roku (współautor: A. Pałczyński),
• Lista zagrożonych gatunków flory torfowisk w Polsce, opublikowana w „Chrońmy Przyr. Ojcz.” w 1977 roku, na stronach 5–14 (współautor: J. Jasnowska),
• Storczyki w rezerwacie torfowiskowym „Bagno Chłopiny” na Pojezierzu Myśliborskim, „Zesz. Nauk. AR Szczecin” z 1977 roku, na stronach 163–184 (współautor: J. Jasnowska),
• Erica tetralix L. na Pomorzu, publikacja w „Fragm. Flor. Geobot.” z 1979 roku, na stronach 269–279 (współautor: J. Jasnowska),
• Kotłowe torfowiska mszarne na Pojezierzu Bytowskim, zawarte w „Zesz. Nauk. AR Wroc., Rol.” z 1981 roku, na stronach 11–37 (współautor: J. Jasnowska),
• Ocena aktualnego stanu i projekt racjonalnej sieci rezerwatów przyrody w północnej części województwa gorzowskiego, w: L. Agapow, B. Wiatr (red.), wydanie Ośrodka Badawczego i Konsultacji TWWP w Gorzowie Wlkp. z 1981 roku, na stronach 5–36 (współautor: J. Jasnowska),
• Rezerwat krajobrazowo-wodny „Rzeka Drawa” na Pomorzu Zachodnim, opublikowane w „Chrońmy Przyr. Ojcz.” w 1982 roku, na stronach 5–19 (współautor: J. Jasnowska),
• Najcenniejsze obiekty w rezerwacie „Rzeka Drawa” objęte ochroną ścisłą, również w „Chrońmy Przyr. Ojcz.” w 1982 roku, na stronach 5–23 (współautor: J. Jasnowska),
• Pojezierze Zachodniopomorskie, wydane w „Przyroda Polska”, Wiedza Powszechna, w 1982 roku, stronie 265 (współautor: J. Jasnowska),
• Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim, Cz. I. Charakterystyka torfowisk i ich rozprzestrzenienie, opublikowane w „Zesz. Nauk. AR Szczecin” z 1982 roku, na stronach 23–36 (współautor: J. Jasnowska),
• Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim, Cz. 2. Flora torfowisk, w tej samej publikacji w 1982 roku, na stronach 37–47 (współautor: J. Jasnowska),
• Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim, Cz. 3. Ogólna klasyfikacja fitosocjologiczna zbiorowisk torfowiskowych, w tej samej publikacji, na stronach 49–57 (współautor: J. Jasnowska),
• Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim, Cz. 4. Zbiorowiska roślinne ze związku Rhynchosporion albae Koch 1926, w tej samej publikacji, na stronach 59–67 (współautor: J. Jasnowska),
• Pojezierze Zachodniopomorskie, w opracowaniu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich z 1983 roku, ISBN 832140359X (współautor: J. Jasnowska).

Odznaczenia i nagrody

W dorobku Mieczysława Jasnowskiego można znaleźć liczne odznaczenia i nagrody, które podkreślają jego wkład w rozwój kultury i edukacji.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Srebrny Krzyż Zasługi,
• Złota Odznaka ZNP (1974),
• Nagrody Ministra Szkolnictwa Wyższego (1972, 1977, 1990),
• Nagroda Ministra Rolnictwa (1973),
• Niemiecka Nagroda Kultury (1990).

---

Oceń: Mieczysław Jasnowski

---