Teresa Grzybkowska, urodzona w 1939 roku w Kaliszu, jest cenioną postacią w dziedzinie historii sztuki w Polsce.
W swojej karierze zdobyła uznanie jako nauczyciel akademicki oraz profesor nauk humanistycznych, dzieląc się swoją wiedzą i pasją z przyszłymi pokoleniami. Jej osiągnięcia naukowe oraz wkład w rozwój tej dyscypliny mają istotne znaczenie dla rozwoju polskiej kultury i edukacji.
Życiorys
Teresa Grzybkowska jest absolwentką Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie zdobyła wykształcenie w dziedzinie sztuki. Specjalizuje się w malarstwie polskim oraz europejskim, obejmującym okres od XVI do XXI wieku, a także w badaniach nad dawną sztuką gdańską oraz** twórczością Jacka Malczewskiego. Jej zainteresowania obejmują również początki muzealnictwa, historię ogrodów oraz związki między malarstwem a muzyką.
W latach 1989–2002 wykładała na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie miała wpływ na rozwój studiów w zakresie historii sztuki, które najpierw zostały zorganizowane w ramach Zakładu, a następnie przekształciły się w Instytut Historii Sztuki. Ponadto prowadziła zajęcia również na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Od 2002 roku jest związana z Uniwersytetem Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. W 1992 roku założyła rocznik „Porta Aurea”, pełniąc funkcję jego pierwszej redaktorki naczelnej. W latach 2000–2002 pełniła funkcję wicedyrektora Muzeum Narodowego w Gdańsku, a następnie w latach 2011–2015 była członkiem Rady Naukowej Muzeum Narodowego w Krakowie.
Jest również aktywnym członkiem Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata, a od 2002 roku zasiada w Kapitule Nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego, co podkreśla jej znaczącą rolę w polskim środowisku artystycznym i naukowym.
Wystawy
Teresa Grzybkowska, znana z organizacji wielu znaczących wystaw, miała wpływ na rozwój kultury i sztuki. Zajmowała się kuratelą ważnych prezentacji artystycznych, które miały miejsce w różnych znanych instytucjach. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:
- „Andrzej Stech – malarz gdański”, 1973 (Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku),
- „Mitologia Malczewskiego”, 1996 (Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie),
- „Aurea Porta Rzeczypospolitej”, 1997 (Muzeum Narodowe w Gdańsku),
- „Miecz i kimono. Sztuka dawnej Japonii”, 2003 (Muzeum Historyczne Miasta Gdańska),
- „Gdańsk dla Rzeczypospolitej”, 2004 (Muzeum Historyczne Miasta Gdańska),
- „Cuda Orientu”, 2006 (Muzeum Narodowe w Gdańsku),
- „Amor Polonus, czyli miłość Polaków”, 2010 (Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie).
Te wystawy nie tylko wzbogaciły kulturalny krajobraz Polski, ale również przyczyniły się do popularyzacji współczesnych i tradycyjnych tematów w sztuce.
Wybrane publikacje
Teresa Grzybkowska zyskała uznanie dzięki licznych publikacjom, które znacząco wzbogacają wiedzę na temat sztuki, kultury i historii. Poniżej znajdują się wybrane dzieła autorki, które odzwierciedlają jej pasję oraz zaangażowanie w badania naukowe.
- Andrzej Stech – malarz gdański (1979),
- Złoty wiek malarstwa gdańskiego na tle kultury artystycznej miasta 1520–1620 (1990),
- Eros w sztuce polskiej (1993),
- Świat obrazów Jacka Malczewskiego (1996); tłum. niem.: Die Welt der Bilder von Jacek Malczewski (1996),
- Artyści i patrycjusze Gdańska (1996),
- Muzea Gdańska (1996),
- Gdańsk (2000),
- Między sztuką a polityką. Sala Czerwona Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku (2003),
- Kobieta wodzem chwalebnego czynu. Kobiety twórczyniami pierwszych polskich muzeów i ogrodów filozoficznych (2018),
- Historia o duchach dla zupełnie dorosłych (2020),
- Dama z Elche. W kręgu sztuki hiszpańskiej (2021),
- Nieznany Hermes polski (2023).
Nagrody i odznaczenia
Teresa Grzybkowska została uhonorowana licznymi nagrodami i odznaczeniami, które potwierdzają jej wkład w kulturę i naukę.
- nagroda im. ks. prof. Szczęsnego Dettloffa w latach 1972 oraz 1974,
- srebrny medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2019 roku,
- nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w dziedzinie kultury z okazji jubileuszu 50-lecia pracy naukowej w 2019 roku.
Przypisy
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Nieznany Hermes polski, Warszawa-Toruń: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, 2023, ISBN 978-83-66758-24-7 (pol.).
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Dama z Elche. W kręgu sztuki hiszpańskiej, Kraków-Budapeszt-Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria, 2021, ISBN 978-83-7866-588-5.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Historia o duchach dla zupełnie dorosłych, Kraków: Austeria, 2020, ISBN 978-83-7866-386-7.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Kobieta wodzem chwalebnego czynu. Twórczynie pierwszych polskich muzeów i ogrodów filozoficznych, Warszawa-Toruń: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, 2018, ISBN 978-83-65480-28-6.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Między sztuką a polityką. Sala Czerwona Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku / Zwischen Kunst und Politik. Der Rote Saal des Rechtstädtischen Rathauses in Danzig, Warszawa: Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, 2003, DOI: 10.11588/diglit.42437, ISBN 83-88823-22-1.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Gdańsk, seria: A to Polska Właśnie, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000, DOI: 10.11588/diglit.43278, ISBN 83-7023-770-3.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Muzea Gdańska / The Museums of Gdańsk / Die Danziger Museen, Warszawa: Arkady, 1996, DOI: 10.11588/diglit.42452, ISBN 83-213-3834-8.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Artyści i patrycjusze Gdańska, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1996, DOI: 10.11588/diglit.43277, ISBN 83-85490-81-7.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Die Welt der Bilder von Jacek Malczewski, Warschau: Wydawnictwo Aleksandra i Marek Dochnal, S. Kowalski i S-ka, 1996, DOI: 10.11588/diglit.42529, ISBN 978-83-903982-5-9.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Złoty wiek malarstwa gdańskiego na tle kultury artystycznej miasta 1520-1620, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, DOI: 10.11588/diglit.42480, ISBN 83-01-07787-5.
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Andrzej Stech - malarz gdański, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, DOI: 10.11588/diglit.42530, ISBN 83-01-00986-1.
- Grzybkowska Teresa Maria Róża, [w:] KrzysztofK. Pikoń KrzysztofK., KrystynaK. Pikoń KrystynaK., AgnieszkaA. Sokołowska AgnieszkaA., Złota księga nauk humanistycznych 2013, Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2013, s. 112–113, ISBN 978-83-930922-8-4.
- Kobieta wodzem chwalebnego czynu [online] [dostęp 01.12.2024 r.] .
- Lista laureatów medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis" [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 07.11.2019 r.] .
- Biogram na stronie Wydawnictwa Tako [online] [dostęp 09.11.2019 r.] .
- Historia Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego [online], sztuka.historia.ug.edu.pl [dostęp 28.10.2019 r.] .
- TeresaT. Grzybkowska TeresaT., Wstęp, „Porta Aurea”, 1, 1992, s. 5-6, ISSN 1234-1533 [dostęp 29.10.2019 r.] .
- Zarządzenie nr 52 Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 8 listopada 2011 r. [online], mkidn.gov.pl [dostęp 31.10.2019 r.] .
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Halina Suwała | Cecylia Gębicka | Marek Samoć | Adam Jezierski | Mikołaj z Kalisza | Mieczysław Jasnowski | Janina Komornicka | Stanisław Józef Thugutt | Piotr Łossowski | Stanisław Aleksander Kempner | Jerzy Rajski | Paweł Szychalski | Halina Sutarzewicz | Jerzy Kaulbersz | Stanisław Saks | Włodzimierz Bonusiak | Zbigniew Tyszka | Janusz Kapuściński (geofizyk) | Juliusz Migasiewicz | Wacław KłopocińskiOceń: Teresa Grzybkowska