Halina Suwała


Halina Suwała, urodzona 13 grudnia 1926 roku w Kaliszu, a zmarła 14 marca 2016 roku w Warszawie, to postać niezwykle istotna w polskiej kulturze i nauce. Była nie tylko polską romanistką, ale także wieloletnią nauczycielką akademicką. Jej życie i praca związane były z działalnością opozycyjną w okresie PRL, co pokazuje jej zaangażowanie w walkę o wolność słowa i praw człowieka.

Halina Suwała zyskała uznanie jako autorka tłumaczeń dzieł Émile’a Zoli, jednego z najważniejszych przedstawicieli francuskiego naturalizmu. Jej prace dotyczące tego pisarza są ważnym wkładem w popularyzację jego twórczości w Polsce i stanowią cenny materiał dla badaczy literatury.

Życiorys

W latach 1943–1944 Halina Suwała pobierała nauki na tajnym Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Była to osoba aktywnie zaangażowana w działania Armii Krajowej, występując w roli sanitariuszki w czasie powstania warszawskiego. W 1946 roku ukończyła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, a później, w 1953 roku, zdobyła tytuł w zakresie romanistyki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1962 roku obroniła doktorat, a w 1974 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego. W ciągu następnych lat, od 1953 do 1994, była pracownikiem naukowym na Wydziale Humanistycznym UW, gdzie specjalizowała się w literaturoznawstwie francuskim.

Swoje społeczne zaangażowanie ujawniła w 1976 roku, podczas współpracy z Komitetem Obrony Robotników, aktywnie uczestnicząc w organizowaniu pomocy dla osób represjonowanych oraz ich rodzin. W 1980 roku dołączyła do ruchu „Solidarność” i miała istotny wkład w prace biura prasowego związku podczas I Krajowego Zjazdu Delegatów. Po wprowadzeniu stanu wojennego znalazła się wśród osób internowanych od 13 grudnia 1981 do 29 kwietnia 1982, przebywając w ośrodkach w Olszynce Grochowskiej, Jaworzu, Gołdapi oraz Darłówku. W tym okresie organizowała lekcje języka francuskiego dla innych internowanych.

W 1991 roku, wraz z innymi naukowcami z grona internowanych, w tym z Joanną Mantel-Niećko, Suwała opublikowała „Próbę sił”, będącą zbiorem wspomnień z lat stanu wojennego. W latach 1982-1987 przebywała na stypendium we Francji, gdzie początkowo pracowała w Centre national de la recherche scientifique, a później objęła stanowisko profesora literatury francuskiej w Montpellier. Na emeryturę przeszła w 1994 roku.

W 2011 roku, za swoje wybitne osiągnięcia związane z demokratycznymi przemianami w Polsce oraz za aktywną pracę na rzecz społeczeństwa, Halina Suwała została odznaczona przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Rok później uhonorowano ją tytułem doktora honoris causa na Université Paul-Valéry-Montpellier.

Po jej śmierci, 22 marca 2016 roku, Halina Suwała została pochowana w grobowcu rodzinnym na warszawskich Starych Powązkach.

Twórczość

Halina Suwała to znana postać w dziedzinie literatury oraz krytyki literackiej. Jej dorobek obejmuje szereg istotnych publikacji, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy o naturalizmie i literaturze europejskiej. Poniżej przedstawione są niektóre z jej kluczowych prac:

  • Publikacje- Halina Suwała, Emil Zola, Warszawa, 1968,
  • Halina Suwała, Autour de Zola et du naturalisme, Paryż 1993,
  • Janina Kulczycka-Saloni, Danuta Knysz-Rudzka, Halina Suwała (red.), Naturalisme et antinaturalisme dans les littératures européennes des XIXe et XXe siecles (Warszawa 1992),
  • Danuta Knysz-Tomaszewska, Halina Suwała, Janusz Odrowąż-Pieniążek (red.), Paul Cazin diariste, épistolier, traducteur, Warszawa 1997,
  • Danuta Knysz-Tomaszewska, Halina Suwała, Janusz Odrowąż-Pieniążek, Jerzy W. Borejsza (red.), Dole i niedole francuskiego polonisty. Paul Cazin (1881–1963). Szkice, Warszawa 1999.

W swoim dorobku literackim Suwała zrealizowała także wiele tłumaczeń, w tym:

  • Émile Zola, Pieniądz, Warszawa 1961,
  • Paul Hazard, Myśl europejska XVIII wieku, Warszawa 1972.

Jej prace odzwierciedlają głębokie zrozumienie literatury oraz znaczenie naturalizmu w kontekście europejskim.

Przypisy

  1. Halina Suwała. wyborcza.pl, 18.03.2016 r. [dostęp 22.03.2016 r.]
  2. Pani już nic nie będzie potrzebne. Rozmowa z Anką Kowalską. wyborcza.pl, 14.12.2006 r. [dostęp 15.03.2016 r.]
  3. Cérémonie Honoris Causa – Halina Suwala (extrait). univ-montp3.fr, 13.10.2012 r. [dostęp 15.03.2016 r.] (fr.)
  4. Dr hab. Halina Suwała, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 17.09.2012 r].
  5. M.P. z 2012 r. poz. 394

Oceń: Halina Suwała

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:8