Zbigniew Tyszka

---

Przebieg kariery akademickiej

W 1956 roku Zbigniew Tyszka zakończył edukację na kierunku psychologicznym na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po kilku latach, w 1962 roku, obronił doktorat z socjologii, w którym temat pracy dotyczył „Roli kuratora sądowego w resocjalizacji nieletnich przestępców”. UAM stał się miejscem jego działalności naukowej, w którym pozostał aż do końca swojej kariery.

W 1969 roku uzyskał habilitację, której temat brzmiał „Przeobrażenia rodziny robotniczej w warunkach uprzemysłowienia”. Jego osiągnięcia naukowe były zauważane, co potwierdza przyznanie mu stopnia profesora nadzwyczajnego w 1976 roku oraz profesora zwyczajnego w 1986 roku. W roku akademickim 1965/66 spędził rok na stażu naukowym w Columbia University w Nowym Jorku.

Zbigniew Tyszka był również uznawany w środowisku naukowym, zdobywając sześć nagród naukowych Ministra Edukacji Narodowej oraz nagrodę naukową PAN im. L. Krzywickiego. Od 1959 roku pełnił funkcję asystenta w reaktywowanej Katedrze Socjologii, a później w Instytucie Socjologii na Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Był także twórcą Zakładu Socjologii Rodziny, którym kierował przez ponad trzy dekady.

Działalność naukowa

Uznawany za jednego z pionierów socjologii rodziny w Polsce, Zbigniew Tyszka odegrał kluczową rolę w ustanowieniu tej dyscypliny naukowej. Jest autorem pierwszego podręcznika akademickiego poświęconego rodzinie, który stał się fundamentem dla przyszłych pokoleń badaczy. Opracował także system metodologiczny dla socjologicznych badań nad rodziną, a jego prace doprowadziły do syntezy wyników badań dotyczących polskich rodzin współczesnych.

Tyszka opublikował ponad 280 prac naukowych, w tym 8 książek autorskich oraz 12 prac zbiorowych, które redagował. W 1989 roku zainicjował wydawanie Roczników Socjologii Rodziny, pełniąc funkcję redaktora do swojej śmierci. Był również aktywnym członkiem Komitetu Redakcyjnego Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego, Rady Redakcyjnej Małżeństwa i Rodziny oraz Rocznków Pedagogiki Rodziny.

W latach 1976–1990 Tyszka pełnił rolę koordynatora ogólnopolskich badań zatytułowanych Stan i przeobrażenia współczesnych rodzin polskich, w których uczestniczyło około 200 badaczy z różnych dziedzin. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych angażował się także w międzynarodowe badania dotyczące struktur rodzin w wybranych krajach europejskich. W latach dziewięćdziesiątych podejmował współpracę z Cornell University, prowadząc badania nad jakością życia kobiet w czasach transformacji ustrojowej.

Zbigniew Tyszka spoczywa na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu, w prestiżowej Alei Zasłużonych. Jego obszary zainteresowań obejmowały:

• metodologię badań nad rodziną,
• socjalizację,
• przeobrażenia rodziny w warunkach urbanizacji i industrializacji,
• wpływ klas i warstw społecznych oraz struktury zawodowej na formy, cechy i dynamikę rodzin.

Najważniejsze prace

Oto ważne osiągnięcia Zbigniewa Tyszki, które w znaczący sposób przyczyniły się do rozwoju socjologii rodziny.

• Zbigniew Tyszka: Przeobrażenia rodziny robotniczej w warunkach uprzemysłowienia i urbanizacji. Warszawa: PWN, 1970, brak numerów stron w książce,
• Zbigniew Tyszka: Socjologia rodziny. Warszawa: 1974, brak numerów stron w książce,
• Zbigniew Tyszka: Z metodologii badań socjologicznych nad rodziną. Bydgoszcz: 1988, brak numerów stron w książce,
• Zbigniew Tyszka: System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego. Poznań: 2001, brak numerów stron w książce,
• Zbigniew Tyszka: Rodzina we współczesnym świecie. Poznań: 2002, brak numerów stron w książce.

---

Oceń: Zbigniew Tyszka

---