Jerzy Tęsiorowski


Jerzy Tęsiorowski, znany również pod pseudonimem „Zawada”, to postać o niezwykłej historii, która urodziła się 12 lipca 1915 roku w Kaliszu lub w Bukowcu. Jego życie zostało naznaczone ważnymi wydarzeniami, a jego działalność miała istotne znaczenie w kontekście historii Polski.

W trudnych czasach II wojny światowej wziął udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku, co zaowocowało jego zaangażowaniem w działalność wojskową. Jerzy Tęsiorowski był również członkiem Kedywu Armii Krajowej, jednostki podziemnej, która odegrała kluczową rolę w walce z okupantem. Jego odwaga i poświęcenie w tych dramatycznych latach zostały docenione, co potwierdza przyznanie mu orderu Virtuti Militari, najwyższego odznaczenia wojskowego w Polsce.

Życiorys

Jerzy Tęsiorowski był synem prawnika Władysława Tęsiorowskiego oraz Marii zd. Stasinieckiej. W 1934 roku z sukcesem ukończył Gimnazjum im. A. Asnyka w Kaliszu, gdzie prawdopodobnie jego krewnym był lekkoatleta Jan Tęsiorowski, który również zakończył naukę w tej samej szkole w tym samym roku. Po zdaniu matury wszedł do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, a następnie rozpoczął służbę w 74 Górnośląskim Pułku Piechoty, stacjonującym w Lublińcu.

Wybuch II wojny światowej zastał go w macierzystym pułku. W trakcie wrześniowej kampanii dowodził plutonem w stopniu podporucznika, gdzie doznał rany. Po zakończeniu walk udało mu się uciec z niemieckiego szpitala i przystąpić do działań konspiracyjnych. Początkowo wstąpił do Związku Odwetu Okręgu Warszawskiego („ZWZ”). W końcu 1942 roku, będąc już porucznikiem, został dowódcą oddziału dywersji bojowej o kryptonimie „DB-22”, który działał w ramach Kedywu Obwodu VI Praga Armii Krajowej.

Wiosną 1943 roku oddział, pod dowództwem por. „Zawady”, liczył siłę kompanii i składał się z trzech samodzielnych plutonów, każdy z około 30-40 osobami oraz dodatkowej kilkunastoosobowej drużyny. Jedną z bardziej znanych akcji Kedywu było zlikwidowanie dyrektora rządowego Curta Hoffmanna, odpowiedzialnego za przymusowe wywożenie Polaków do Niemiec. Pierwszy zamach na Hoffmanna miał miejsce 4 marca 1943 roku, jednak zakończył się niepowodzeniem. Udało się to jednak 9 kwietnia 1943, kiedy to oddział Kedywu, dowodzony przez por. „Zawadę”, skutecznie zlikwidował Hoffmanna, za co Tęsiorowski został odznaczony Krzyżem Walecznych oraz orderem Virtuti Militari.

W maju 1944 roku Jerzy Tęsiorowski został aresztowany przez Niemców i osadzony na Pawiaku. Po brutalnym śledztwie, w którym nie zdradził swoich towarzyszy oraz nie został rozpoznany, 30 lipca 1944 roku trafił do obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Po trzech dniach został przewieziony do obozu pracy w Pępicach koło Brzegu (Arbeitslager Brieg), będącego filią Gross-Rosen. Zaledwie 5 stycznia 1945 roku Tęsiorowski, wraz z kilkunastoma innymi więźniami, zdołał uciec po obezwładnieniu wartowników, przetrwawszy tę niebezpieczną sytuację, co przydarzyło się nielicznym. Po kilku dniach dotarł do Lublińca, gdzie odnalazł przedwojennych znajomych oraz doczekał przybycia wojsk radzieckich, które miało miejsce 18 stycznia 1945 roku.

Po wojnie Jerzy Tęsiorowski osiedlił się na Śląsku. Po ujawnieniu swoich działań podjął służbę w Wojsku Polskim, gdzie dosłużył się stopnia majora. W lipcu 1945 roku został jednak aresztowany przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa, co skutkowało kilkumiesięcznym pobytem w więzieniu. Następnie pracował w Karpaczu oraz Warszawie, gdzie poznał swoją żonę, Annę. Był aktywnym działaczem, jako przewodniczący zarządu Koła Kedywiaków przy Światowym Związku Żołnierzy AK oraz zaangażowanym członkiem Stowarzyszenia Asnykowców, organizacji skupiającej absolwentów Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu.

Jerzy Tęsiorowski zmarł 27 lutego 1991 roku w Warszawie. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Powązkach Wojskowych.

Przypisy

  1. Wyszukiwarka grobów w Warszawie. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. [dostęp 05.01.2022 r.]
  2. Instytut Pamięci Narodowej: Inwentarz archiwalny IPN. [dostęp 31.05.2021 r.]
  3. Kobielec 2004, s. 48.
  4. Walczak 1998, s. 213.
  5. Kalendarz. Informator sądowy na 1936 rok. Warszawa: Bibljoteka Prawnicza, 1936, s. 159.
  6. Z karty żałobnej. „Palestra”. II (7-8(9)), s. 97, 1958.
  7. Witkowski 1984, s. 61.
  8. Witkowski 1984, s. 70.
  9. Witkowski 1984, s. 135.
  10. Witkowski 1984, s. 249-250.

Oceń: Jerzy Tęsiorowski

Średnia ocena:5 Liczba ocen:18