Śródmieście (Kalisz)

---

Historia

W czasach po zniszczeniu grodziska na Zawodziu przez Henryka Brodatego, książę podjął decyzję o wzniesieniu nowego grodziska w innym miejscu. W tym celu wyznaczone zostały piaszczyste wyspy oraz rozgałęzienia rzeki Prosny. Proces nadawania statusu miasta miał miejsce pomiędzy 1253 a 1260 rokiem. W pobliżu grodziska wybudowano kościół św. Mikołaja, a także zaplanowano układ ulic, placów i rynku, na którym zbudowano pierwszy w historii Kalisza ratusz, po raz pierwszy wspomniany w dokumentach w 1426 roku.

Po ukończeniu budowy kościoła do Kalisza sprowadzono franciszkanów. Z fundacji księcia Bolesława Pobożnego oraz jego małżonki, księżnej Jolanty, wzniesiono kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika z przyległym klasztorem. W XIV wieku miasto zostało otoczone murami obronnymi, a także wybudowano zamek, który ostatecznie został rozebrany w latach 1803–1804. W tym czasie powstał także drewniany kościół NM Panny.

Do Śródmieścia przylegały przedmieścia, takie jak Wrocławskie, Warszawskie (Toruńskie) oraz Piskorzewskie. Miasto było połączone z otaczającymi terenami przez pięć mostów, które wzniesiono nad odnóg Prosny.

W 1706 roku, Kaliskie doświadczyło tragedii po bitwie pod Kaliszem, w wyniku której zniszczeniu uległo wiele budynków – ocalało jedynie 12 kamienic i 32 domy drewniane. Następnie w 1792 roku wielki pożar niemal całkowicie zniszczył Kalisz, niszcząc m.in. ratusz oraz zamek. Pożar sprawił, że w mieście pozostało zaledwie około 100 mieszkańców.

W 1914 roku, podczas I wojny światowej, niemieckie wojska zniszczyły zabytkowe Śródmieście, co skutkowało zburzeniem 426 budynków. W latach 1920-1925 przywrócono do życia miejski ratusz, na budowę którego zaproszono ówczesnego premiera Wincentego Witosa, z uroczystością wmurowania kamienia węgielnego.

Po II wojnie światowej, liczba mieszkańców miasta spadła do niecałych 43 tysięcy.

Zabytki

W Kaliszu, miasto o bogatej historii, znajdują się liczne zabytki, które przyciągają turystów i pasjonatów architektury. Pierwszym z nich jest założenie urbanistyczne z Głównym Rynkiem oraz sąsiadującymi ulicami, które stanowią tzw. staromiejski zespół urbanistyczny. Jest to przedsmak uroków, które można odkryć w tym mieście.

Ratusz, będący trzecim budynkiem w historii Kalisza, jest kolejnym przykładem architektonicznej wartości tego miejsca. Można tu również zobaczyć Mury miejskie, a wśród nich basztę „Dorotkę”, która pochodzi z XIV wieku. Dla miłośników przyrody idealnym miejscem jest Park Miejski, oferujący odpoczynek wśród zieleni.

Kolejnym monumentalnym obiektem jest Katedra św. Mikołaja Biskupa, której architektura zachwyca odwiedzających. Również bazylika kolegiacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu to budowla o wielkiej wartości historycznej.

Znajdziemy tutaj także Kościół św. Wojciecha i św. Stanisława Biskupa, który w szybkim tempie zyskał popularność jako kościół garnizonowy. Nieopodal zlokalizowane są Kolegium oraz pałac arcybiskupi, który obecnie funkcjonuje jako Starostwo Powiatowe, a zabudowania korpusu kadetów z 1825 roku, obecnie przekształcone w Centrum Kultury i Sztuki, również zasługują na uwagę.

Warto również wspomnieć o Kościele św. Stanisława Biskupa i Męczennika, który przetrwał do naszych czasów, oraz o Moście Kamiennym, który stanowi imponującą konstrukcję w mieście. Pałac Trybunalski jest niezbędnym punktem na mapie Kalisza, pełniącym rolę sądów od samego początku swojego istnienia.

Nie można zapomnieć o historycznych budowlach, takich jak I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka, które rozpoczęło swoją działalność w 1819 roku, oraz o pozostających fragmentach zamku królewskiego z XIII wieku znajdującego się w obrębie liceum. Wspaniałymi przykładami są również III Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika, które zostało wybudowane w latach 1900-1902, oraz cerkiew prawosławna Świętych Apostołów Piotra i Pawła.

W Kaliszu znajduje się także pałac Puchalskich, zbudowany w latach 1820-1830, oraz Kościół św. Józefa i św. Piotra z Alkantary. Istotnym punktem na kulturowej mapie Kalisza jest również Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, który przyciąga pasjonatów sztuki teatralnej.

Na ulicach Kalisza można również zauważyć historyczne koszary Godebskiego z XIX wieku, a także Pomnik Jana Pawła II, który został odsłonięty w 1999 roku. Dodatkowo, jako część miejskiego krajobrazu, tworzą Planty Miejskie, w których znajduje się również pomnik Książki, celebrujący literaturę i kulturę.

Ulice

Warto zwrócić uwagę, że w Śródmieściu Kalisza znajduje się szereg znaczących ulic, które odgrywają istotną rolę w tej części miasta.

Wśród najważniejszych z nich wymienia się:

• Babina,
• Bankowa,
• pl. Bogusławskiego,
• pl. Jana Pawła II,
• pl. Kilińskiego,
• pl. św. Józefa,
• Chodyńskiego,
• Czaszkowska,
• Częstochowska,
• Fabryczna,
• Główny Rynek,
• Jasna,
• Joselewicza,
• Kanonicka,
• Kazimierzowska,
• Kolegialna,
• Kredytowa,
• Krótka,
• Łazienna,
• Mostowa,
• Narutowicza,
• Nowy Świat,
• Parczewskiego,
• Pulaskiego,
• Sukiennicza,
• Śródmiejska,
• Teatralna,
• Towarowa,
• Ułańska,
• Wał Staromiejski,
• al. Wolności,
• Wspólna,
• Zamkowa,
• 3 Maja.

Każda z tych ulic ma swoją historię i unikalny charakter, co przyczynia się do różnorodności Śródmieścia.

Kultura

Teatr

W Kaliszu można znaleźć Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, który jest istotnym elementem lokalnej kultury i artystycznego życia. Więcej informacji można znaleźć pod tym linkiem: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego.

Filharmonia

Warto również wspomnieć o Filharmonii Kaliskiej, zlokalizowanej przy al. Wolności 2. Jest to miejsce, które regularnie gości różnorodne koncerty oraz wydarzenia artystyczne, przyciągając miłośników muzyki klasycznej.

Kina

Jeśli chodzi o kina, Kalisz dysponuje kilkoma interesującymi opcjami. Zaliczyć tu można Kino Centrum, mieszczące się w Centrum Kultury i Sztuki, przy ul. Łaziennej 6, które oferuje różnorodny repertuar filmowy. Dodatkowo, w Galerii Tęcza znaleźć można Multikino, które posiada pięć sal kinowych, co pozwala na szeroki wybór aktualnych produkcji filmowych.

Znane osoby związane z kaliskim Śródmieściem

W Kaliszu, a szczególnie w jego śródmiejskiej części, swoją twórczość i działalność artystyczną prowadziło wiele znanych osobistości. Warto przyjrzeć się niektórym z nich, którzy przyczynili się do kulturalnego dziedzictwa tego regionu.

• Adam Asnyk – wybitny poeta, którego twórczość zyskała uznanie w polskiej literaturze,
• Stanisław Barcikowski – uzdolniony malarz, dla którego Kalisz był ważnym źródłem inspiracji,
• Maria Dąbrowska – ceniona pisarka, która w swoich dziełach często odnosiła się do polskiej rzeczywistości społecznej,
• Agaton Giller – dziennikarz znany ze swojego zaangażowania w życie społeczne,
• Cyprian Godebski – pisarz i żołnierz, którego prace łączyły literaturę z tematyką wojenną,
• Maria Konopnicka – jedna z najważniejszych postaci polskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej,
• Ignacy Lewandowski – aktor, którego talent przyczynił się do rozwoju kaliskiego teatru,
• Melania Parczewska – utalentowana aktorka, która swoją karierę związała z Kaliszem,
• Ludwik Perzyna – lekarz, który nie tylko opiekował się chorymi, ale również angażował się w życie społeczne,
• Zdzisława Sośnicka – piosenkarka, której występy na długo zapadły w pamięć mieszkańców,
• Stefan Szolc-Rogoziński – podróżnik i odkrywca, który rozsławił Kalisz na arenie międzynarodowej,
• Jan „Ptaszyn” Wróblewski – znany muzyk jazzowy, który wzbogacił kaliską scenę muzyczną.

Te postacie, każda w swoim unikalnym stylu, przyczyniły się do rozwoju kultury nie tylko w Kaliszu, ale i w Polsce, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny.

---

Oceń: Śródmieście (Kalisz)

---